Κεραύνεια Όρη (του Χρήστου Βενέτη, καλοκαίρι 2020)
Posted on 9 Ιουλ, 2020 in Βιβλιοπαρουσίαση (livres), Κείμενα, Τα Παιδοπολίτικα | 5 comments
- [Με το Χρήστο ΒΕΝΕΤΗ, γνωστό καρδιολόγο στην Αθήνα, συνυπήρξαμε για μικρό χρονικό διάστημα στην παιδόπολη "Άγιος Δημήτριος" Θεσσαλονίκης (Βαρδάρι), εκεί στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1950.
- Ανταρτόπληκτα από όλη την Ελλάδα, κι απ' τις δυο πλευρές, βρισκόμασταν στη μόνη παιδόπολη με διέξοδο, από το Γυμνάσιο στα Πανεπιστήμια. Έπεφτε πολύ διάβασμα, γιατί απαράβατος όρος ήταν η προαγωγή από μια τάξη στην άλλη να εξασφαλίζει στο ενδεικτικό 17 και 1/2. Διαφορετικά σταματούσαν όλα.
- Φιλόδοξος στόχος, αλλά όσοι τον έπιαναν, σίγουρα έμπαιναν σε μια πανεπιστημιακή σχολή.
- Θυμάμαι το Χρήστο, μικρόσωμο, λεπτοκαμωμένο με γυαλιά και πάντα ένα χαμόγελο στα χείλη, το πόσο λεπτολόγος ήταν σε ό,τι έκανε. Θαύμαζα την καλλιγραφία και το καταπληκτικό με σινική μελάνη σχέδιό του στην επιτοίχεια εφημεριδούλα (ΝΕΑΝΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ) που έβγαζαν τα μεγάλα παιδιά, όπως και μερικά του ωραία κείμενα.
- Μαζί με τους Κ. Βαγιαννίδη, Α. Γούλα, Χ. Μάτση και Στ. Νάσιο αποτελούσαν τα πιο γνωστά μου πρόσωπα της τάξης τους-μιας τάξης μεγαλύτερης από τη δική μου.
- Είχα βέβαια και τον Πρόδρομο Μπαχατίρογλου στην τάξη τους, που ήταν ο κολλητός μου (αργότερα κουμπάρος στο γάμο μου) από το Δημοτικό σχολείο της Καλής Παναγιάς-Βεροίας.
- Ήταν μια τάξη με πολύ καλούς μαθητές.
- Ωραία χρόνια... Ξαναέρχονται μέσα από τις σελίδες των βιβλίων των παιδοπολιτών (όπως του Χρήστου)-τα μόνα αυθεντικά και ειλικρινή βιβλία για τις Παιδοπόλεις της Φρειδερίκης. με τη ματιά αυτών που έζησαν τη φρίκη του πολέμου και την συμπαράσταση του ελληνικού λαού, να προχωρήσουν στη ζωή τους... Στ.Γ.Κ.]
- (Ο Χρ. Βενέτης αριστερά κι ο Στ.Γ.Κ. δεξιά σε κάποια θάλασσα κοντά στη Θεσσαλονίκη-αρχείο Στ.Γ.Κ.)
- ————————————————————————————————————————–
- Μερικά λόγια για το βιβλίο του Χρήστου, το γραμμένο με πολλή αγάπη για τα ακριβά του πρώτα πρόσωπα.
- “ΚΕΡΑΥΝΕΙΑ ΟΡΗ” (Χρήστου ΒΕΝΕΤΗ, καλοκαίρι 2020, εκδ. οίκος Ι. Σιδέρη)
- “Δεν έχει φιλοδοξίες το παρόν έργο. Το θεωρώ απλώς ένα φόρο τιμής σε μια ηλικιωμένη πια γενιά που βρέθηκε στη δίνη του Εμφυλίου και ανδρώθηκε με τα φαντάσματά του” (Χρ. Βενέτης, “Κεραύνεια Όρη, Πρόλογος, σελ. 10, εκδ. Ι. Σιδέρη, 2020)
“Όπως το υποψιάστηκα, τα “Κεραύνεια Όρη” (Μουργκάνα), με την πρώτη ανάγνωση, αποδεικνύονται ένα βιβλίο όμορφο και ενδιαφέρον:
Έχει όλες τις αρετές των μικροαφηγήσεων, οι ιστορίες του είναι καλογραμμένες και ειλικρινείς, αναφέρονται σε πολύ δύσκολα χρόνια για τη γενιά μας, επικεντρώνονται δε σε ορισμένα αγαπημένα πρόσωπα των παιδικών και μετέπειτα χρόνων του συγγραφέα-με παράλληλες απηχήσεις από εμπειρίες σε όλη τη χώρα, όπου υπήρχαν ανταρτόπληκτα παιδιά, όπως εγώ και πολλά άλλα παιδιά, διάσπαρτα στις παιδοπόλεις.
Υπάρχουν μερικές σελίδες που είναι σχεδόν “κλασικές” από λογοτεχνικής πλευράς. Ο συγγραφέας δεν πλατιάζει, εστιάζει στην ουσία προσώπων και πραγμάτων. Με λίγα λόγια συγκλονίζει.
Σε πολλά θυμίζει το αφηγηματικό στιλ της Hislop, γι αυτό και νομίζω πως μια μετάφραση στα γαλλικά ή αγγλικά θα έδινε άλλη διάσταση στο βιβλίο.
Πρόσωπα, γεγονότα, αναζητήσεις, δένονται σφιχτά με την ηπειρωτική καθαρή ματιά και φύση:
-Η Γύφτισσα (η Γεωργίτσα), η δεύτερη μάνα του συγγραφέα, αυτή που τον γαλούχησε μαζί με το δικό της νεογέννητο, το Νικόλα, είναι ένα πρόσωπο “σημαίνον” που βαραίνει στην όλη αφήγηση, στη ζωή του Χρήστου, αλλά και στο βιβλίο “Κεραύνεια Όρη”.
-Η αναζήτηση της ρίζας των Γύφτων (Αιγύπτιων) στα ηπειροχώρια είναι ένα στοίχημα ζωής για τον συγγραφέα. Αέναη αναζήτηση στην οποία θρύλοι και ιστορίες από πανάρχαια χρόνια εμπλέκονται.
-Το Βουνό, τα Κεραύνεια Όρη (η Μουργκάνα) στέκουν εκεί ψηλά και παρακολουθούν όλα τα ανθρώπινα δρώμενα αποτελώντας ένα αιώνιο σκηνικό ζωής και θανάτου, όπως ήταν, ας πούμε, τα “Κιμεντένια” στην “Αιολική Γη” του Ηλία Βενέζη.
-Ο Εμφύλιος διαποτίζει σχεδόν κάθε αφήγημα, αφού σε κάθε αφήγηση του Χρήστου υπάρχουν πρόσωπα που τον έζησαν μαζί με τον συγγραφέα: ο πατέρας, η μάνα, ο δάσκαλος, το παιδομάζωμα από τους αντάρτες στα χωριά τους, οι ίδιοι οι αντάρτες, οι παιδοπόλεις, ο Μηνάς, ο Νικόλας, οι αποχωρισμοί από τις παιδοπόλεις, ο προσκοπισμός, τα μετέπειτα ιατρικά θέματα, η μεγάλη αναζήτηση, ο Χάρης, ο Τρύφων.
(Συμμαθητές του Χρ. Βενέτη-παιδόπολη “Αγιος Δημήτριος Θεσσαλονίκη”-από το βιβλίο του Κ. Δήμου
Κάτω. Από αριστερά:Αναστασόπουλος, Κοντομήτρος, Μπαχατίρογλου.
Πάνω σειρά. Από δεξιά: Καλούσης, Δήμου -με το τσιγάρο, Γούλας, Βαγιαννίδης, ;, Νάσιος, 
—————————————————————————————————————
-Με επιστέγασμα έναν Επιτάφειο στα Κεραύνεια Όρη, που αποτελεί ένα συγκινητικότατο προσκλητήριο νεκρών, όλα είναι δεμένα κατά θαυμάσιο τρόπο, ώστε διαβάζοντας το βιβλίο να σου μένει μια πικρή μεν γεύση ανάμνησης, αλλά και ελπίδας ότι μια τόσο “σημαδεμένη” γενιά, όπως αυτή του Εμφυλίου, πέρασε και διαμόρφωσε τη σύγχρονη ελληνική κοινωνία, με αξιοπρέπεια, αγάπη και σεβασμό στους απογενόμενους¨(Στ.Γ.Κ.)
===============================================================================
Στις 21-10-2021, Ο χρήστος ΒΕΝΕΤΗΣ μου έστειλε το παρακάτο γράμμα, με αφορμή το θάνατο το Κόλλιν Πάουελ:
Χαίρομαι που βλέπω το βιβλίο του αγαπητού Χρήστου. θα το προμηθευτώ άμα τη επιστροφή στη Θεσσαλονίκη και θα πούμε περισσότερα.
Όποιος από τη γενιά του ’40 διαβάσει το βιβλίο του Χρήστου Βενέτη, “Κεραύνεια Όρη”, θα δεί πίσω από τις γραμμές του να ξετυλίγεται μπροστά του σαν ασπρόμαυρη κινηματογραφική ταινία και η δική του ζωή.
Εκείνη τη 10ετία του ’40 συνέβησαν πολλά τργικά γεγονότα στην Ελλάδα και ιδιαίτερα πάνω στα κακοτράχαλα βουνά της Ηπείρου.
Ο Χρήστος, όπως ομολογεί στον πρόλογό του, από μικρός παρατηρούσε και κατέγραφε τα γεγονότα χωρίς να τα ερμηνεύει. Η ερμηνεία χρειάζεται χρόνο και νηφαλιότητα για να δει κανείς την αλήθεια.
Αυτό λοιπόν κάνει και ο Χρήστος στο βιβλίο του. Τα καταγράφει αναπολώντας τα και τα ερμηνεύει πολύ αργότερα, όταν είναι πια ώριμος, σπουδαγμένος και σπουδαίος γιατρός.
Η γλώσσα κελαρίζει σαν γάργαρο νερό. Περιγράφει με απλότητα, με γλαφυρότητα, με λυρισμό, με ηδυσμένο λόγο απλά ή τραγικά γεγονότα εκείνης της εποχής, που σημάδεψαν για πάντα τη ζωή αυτής της ταλαιπωρημένης γενιάς, και φτάνει στην αποκορύφωση, στην κάθαρση μιας τραγωδίας με τον Επιτάφειο σε μια παλιά ετοιμόρροπη εκκλησιά ψηλά στα Κεραύνεια Όρη.
Η περιγραφή είναι συγκλονιστική. Αυτό δεν είναι ένας συνηθισμένος Επιτάφειος. Είναι μια μυσταγωγία, με τον λυπητερό ήχο της καμπάνας, με τα αστραπόβροντα μιας Απριλιάτικης καταιγίδας να αυλακώνουν τον αιθέρα, με το εκκλησίασμα όρθιο με υψωμένα αναμμένα κεριά να σιγοψιθυρίζει και να κρατάει τον Βυζαντινό ίσο στην ψαλμωδία, με το προσκλητήριο τνω νεκρών, με τον παππούλη με την άσπρη γενειάδα στητο στην Ωραία Πύλη με το βλεμμα στο άπειρο, τα χέρια υψωμένα σε στάση ικεσίας να ψέλνει με τρεμάμενη από συγκίνηση φωνή το συμβολικό “Άνω σχώμεν τας καρδίας”, άσχετο κάπως με τον Επιτάφειο, αλλά πολύ ταιριαστό στην περίσταση, καθώς ο απλός ιερέας,
μετά τη λαιλαπα του εμφυλίου, ικετεύει και ζητάει από το ποίμνιο να αρθεί πάνω από τις ανθρώπινες αδυναμίες και να ατενίζει τον κόσμο χωρίς μίση και πάθη πια. Η όλη σκηνή είναι μια ιεροτελεστία, μια εξαϋλωση.
Θερμά συγχαρητήρια.
Περικλής Λεύκας.
Ειλικρινα χαιρομαι και συγκινουμαι ταυτοχρονα,βλεποντας (μετα απο τυχαια περιηγησή μου στο διαδικτυο) ονοματα γνωστων και παιδικων μου φιλων – συμπαιδοπολιτων του Ζηρου, ιδιαίτερα του Χρηστου Βενετη, συγγραφεα (και καλλιτεχνη παιδιοθεν), αξιολογου καρδιολογου, τη’ς Στρατιωτικης Ιατρικης (οπως εχω πληροφορηθει).Θα ηθελα πραγματικα, εστω και μετα απο 65 περιπου χρονια, μια πιο συχνη επαφη και ανταλλαγη αποψεων, με οσους περισσοτερους φιλους συμπαιδοπολιτες μπορουν.Τηλ.ταχυδρομειο μου το εχω αναγραψει πιο πανω.Θα περιμενω καποια πιθανη επικοινωνια.
Χαίρομαι ιδιαίτερα για την επαφή με την ιστοσελίδα που γράφεται από παλιό παιδοπολίτη.
Με το Χρήστο Βενέτη συνυπήρξαμε στην παιδόπολη “Άγιος Δημήτριος” Θεσσαλονίκης στα μέσα της δεκαετίας του 1950.
Το βιβλίο που έγραψε είναι θαυμάσιο…
Αν θέλεις επαφή μαζί του, παρακάτω είναι η ηλεκτρονική δ/νσή του
Πάντα καλά!
ven702@otenet.gr
Σε ευχαριστω πολυ, αγαπητε φιλε, για την εξυπηρετηση. Θα επιχειρησω να επικοινωνησω (διαδικτυακα εστω), με τον παιδικο φιλο – συμμαθητη – συμπαιδοπολιτη στο Ζηρο, Χρηστο.-