Θερινή απόδραση
Posted on 15 Ιουλ, 2013 in Δοκιμές | 0 comments
Θερινές αποδράσεις και βιβλία (απόσπασμα, Χ.Ν. 15-7-13)
“…ΓΙΑΤΙ μια θερινή απόδραση; Γιατί, άραγε, ένα ταξίδι μακριά από τον τόπο εργασίας ή διαμονής μας; Νομίζουμε πως μια καλοκαιρινή «φυγή» ενέχει δυο απελευθερωτικά «ταξίδια»:
-να δούμε ή να γευθούμε κάτι καινούργιο (όπως μια ερωτική περιπέτεια ή ένα εξωτικό ταξίδι) ή,
-να μη βλέπουμε κάτι παλιό που μας πληγώνει καθημερινά (όπως ένας χωρισμός ή μια απώλεια).
ΑΛΛΑ, ΑΠΟΔΡΑΣΗ είναι και το βιβλίο που σε ταξιδεύει σε ξένους τόπους, σε καινούργιες λέξεις, σε γεγονότα, σε μυθιστορίες με συνεπείς χαρακτήρες. Κοντά στη χαλαρωτική δύναμη του νερού της θάλασσας ή του βουνήσιου δροσερού αέρα, χρειαζόμαστε και τη γαλήνη του μυαλού. Είτε με το να μη κάνουμε απολύτως τίποτα (dolce far niente), ή με το να χανόμαστε στους μυστικούς κόσμους των βιβλίων.
ΠΟΤΕ έχουμε χρόνο για διάβασμα; Σίγουρα τα αποχαυνωτικά μεσημέρια στην ακρογιαλιά, κάτω από ένα καυτό ήλιο, αλλά και ξαπλωμένοι στη ρίζα ενός βαθύσκιου δέντρου. Και τα βράδια στο κρεβάτι, λίγο πριν κοιμηθούμε, μας ταιριάζει ένα ανάλαφρο βιβλίο, όπως είναι τα «ταξιδιωτικά», Ελλήνων και ξένων λογοτεχνών. Πρόκειται για βιβλία που, κοντά στη γνώση, μας «ξεναγούν» με διασκεδαστικό τρόπο σε χώρες που πιθανόν δεν θα επισκεφτούμε. Μας «θεραπεύουν» έμμεσα από τα άγχη και τη βαρβαρότητα των μέτρων του σήμερα.
ΟΙ ΑΘΗΝΑΪΚΕΣ εφημερίδες καθιερώνουν κάθε καλοκαίρι ένθετα με «βιβλία για το καλοκαίρι». Συνήθως αναφέρονται σε ευπώλητα (=best sellers) ελληνικά ή ξένα βιβλία των μεγάλων εκδοτικών οίκων. Είμαστε επιφυλακτικοί με αυτά, γιατί είναι «καρποί» του marketing και της προβολής των ευνοημένων «ονομάτων» συγγραφέων των εκδοτών. Εξάλλου, αφότου το βιβλίο έγινε «προϊόν/εμπόρευμα» ευρείας κατανάλωσης, αμφισβητούμε τα κίνητρα των συγγραφέων καθώς και τα κριτήρια κατάταξής τους στα διαφημισμένα ευπώλητα.
ΘΑ ΜΟΥ ΠΕΙΤΕ πως πολλοί αναγνώστες περιμένουν πως και πως την έκδοση ενός καινούργιου βιβλίου. Είναι οι «αναγνώστες» που διαβάζουν πολλά βιβλία, για να εκφράζουν… άποψη περί παντός του επιστητού. Συνήθως, με ένα ρηχό διάβασμα, με επιπόλαιες σκέψεις, με ρηχότερα αποτελέσματα. Δεν είναι τυχαία η σχετικά πρόσφατη έκδοση ενός γαλλικού βιβλίου (του καθηγητή και ψυχαναλυτή Pierre Bayard) που «συμβουλεύει» για το πώς να μιλάμε για βιβλία που δεν … διαβάσαμε, ή απλά μόνο ξεφυλλίσαμε! (1)
ΥΠΑΡΧΟΥΝ και οι άλλοι αναγνώστες που προτιμούν ενσυνείδητα τα βαριά αναγνώσματα, με διάσημα –κλασικά ή νεότερα- ονόματα και βαρύνουσες σκέψεις. Είναι αυτοί που θεωρούν τις διακοπές ως χρόνο εμβάθυνσης στην πολιτική και την οικονομία, στις ιδεολογίες και τη φιλοσοφία, στην κοινωνιολογία και τις άλλες επιστήμες. Δεν τους ζηλεύουμε…
ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ, λοιπόν, προσθέτουμε στις θερινές αποσκευές μας περιοδικά του συρμού και βιβλία «ελαφρά» σε περιεχόμενο και όγκο: αστυνομικά, πρακτικές «φιλοσοφίες», λίγη ερωτική -κλασική ή μοντέρνα- λογοτεχνία, ντόπιους λογοτέχνες κ.λπ. Από κοντά και τα σταυρόλεξα, τα suDoKu, τα ανέκδοτα, οι γρίφοι… Βλέπετε, καραδοκούν και νόσοι που απαιτούν εγρήγορση του μυαλού. Όχι μόνο αποχαύνωση…”. (Στ.Γ.Κ.)
——————————————————————————————————————————-
-(1) Pierre Bayard, «Comment parler des livres que l’on n’a pas lus?» (= «Πώς να μιλάμε για βιβλία που δεν έχουμε διαβάσει»). Του Πιέρ Μπαγιάρ, μετάφρ. Ελπίδα Λουπάκη, εκδ. Πατάκη, 2008
http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=X2ugLERN5Gk
