Συμβίωση ή συγκατοίκηση;
Posted on 6 Φεβ, 2012 in Δοκιμές | 0 commentsΑΠΛΗ ΣΥΜΒΙΩΣΗ Ή ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΣΥΓΚΑΤΟΙΚΗΣΗ; (απόσπασμα από “Χ.Ν.”, 6-2-12, Στ.Γ.Κ.)
• «Πλια μπρος θα δεις το γείτονά σου, παρά τον ήλιο»,
• «Γείτονα έχεις, Θεό έχεις» (Κρητικές παροιμίες)
ΤΟ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟ οικονομικό «στένεμα» της ζωής μας έχει, ως ανέλπιστο αντίβαρο, το «πλάτεμα» της αλληλεγγύης των ανθρώπων. Eιδικότερα των γειτόνων… Αυτό, τουλάχιστον, πιστεύουμε πως γίνεται, αν γίνεται, όπου γίνεται και όσο γίνεται: σε παλιές γειτονιές ή σε πολυκατοικίες…
ΠΡΙΝ ΔΕΚΑ χρόνια είχε σπάσει ο πάγος της αδιαφορίας προς τον πλησίον: μια χανιώτικη γειτονιά βρέθηκε να γιορτάζει από κοινού τις άγιες μέρες του Δωδεκαημέρου. Μας εντυπωσίασε πολύ η κίνηση. Θεωρήσαμε το γεγονός πρωτόφαντο για τα δεδομένα της νεοελληνικής αστικής κοινωνίας που χαρακτηριζόταν από αισθήματα αποξένωσης και εσωστρέφειας… Ο ένας γείτονας ήταν καχύποπτος προς τον άλλο, πιθανόν και να τον φοβόταν. Ήταν συρρικνωμένες οι καρδιές, επειδή είχαν φαρδύνει τα συμφέροντα. Επικρατούσε η λογική «έ, καλά είναι κι έτσι!», «το μπελά σου, γυρεύεις;», «όχι και πολλές κουβέντες με τους γειτόνους σου, αν θες την ηρεμία σου!»… …Ειδικά στις πολυκατοικίες όπου τα σύνορα είναι απλοί τοίχοι, ο «μπετονένιος» εγωισμός δεν επιτρέπει και πολλές επαφές: οπότε κι η απομόνωση είναι εντονότερη. Μια απλή γνωριμία, όχι σπάνια, προκύπτει ύστερα από… τσακωμούς για τα κοινόχρηστα, το πάρκινγκ ή τις ώρες κοινής ησυχίας!
ΜΠΟΡΕΙ μεταπολιτευτικά οι γειτονιές να μην έχουν «σπίτια χαμηλά» και να μην είναι τόσο «φτωχικές», όπως τις τραγουδούσε ο Τόνης Μαρούδας στις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες (1)… Όμως, σήμερα σπάνια βρίσκονται «όλοι οι άνθρωποι» μαζί για να γιορτάσουν. Αντίθετα, σε άλλες χώρες, «η Γιορτή των Γειτόνων» γιορτάζεται σε αυλές και πλατειούλες χρόνια τώρα (2).
ΣΤΙΣ πολυκατοικίες- αυτά τα σύγχρονα «φυτώρια» μοναξιάς- συμβιώνουν πολλοί και διαφορετικοί χαρακτήρες ποικίλων κοινωνικών στρωμάτων κι επαγγελμάτων: άλλοι είναι μοναχικοί, ιδιόρρυθμοι ή ιδιότροποι…, άλλοι δύστροποι και «καβγατζήδες»…, άλλοι καλοσυνάτοι και συνεννοήσιμοι…, άλλοι κουτοπόνηροι και «μπαταχτσήδες», άλλοι φθονεροί κουτσομπόληδες κι άλλοι ουδέτεροι. Υπάρχουν γείτονες που σέβονται τους άλλους, αλλά κι αυτοί που αδιαφορούν αν ζεις ή πεθαίνεις. Γείτονες που θα σου κτυπήσουν την πόρτα για να σου αφήσουν μια τσάντα χόρτα ή πορτοκάλια από το χωριό, και άλλοι που θα σου ζητήσουν… εξηγήσεις για το τίποτε: για ένα καρφί που κάρφωσες στον τοίχο!
ΜΙΑ ΤΕΤΟΙΑ αντιφατική κοινωνία δεν δικαιώνει, άραγε, τον μεγάλο απόντα της εποχής μας, το συγγραφέα Αντώνη Σαμαράκη; Που είχε διαπιστώσει με πικρία (στο «Ζητείται ελπίς») πως «ποτέ άλλοτε οι στέγες των σπιτιών των ανθρώπων δεν ήταν τόσο κοντά η μία στην άλλη, όσο είναι σήμερα. (Αλλά) Και ποτέ άλλοτε οι καρδιές των ανθρώπων δεν ήταν τόσο μακριά η μία από την άλλη, όσο είναι σήμερα». (…) Στ.Γ.Κ.)
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
-(1)«Μένω σε κάποια γειτονιά,
φτωχική γειτονιά
που ’χει σπίτια χαμηλά
Όλοι οι άνθρωποι εκεί
έχουν πάντα γιορτή
και μοιράζουνε φιλιά» (σε στίχους Θ. Σοφού, Μουσική Λ. Μαρκεα, και πρώτη εκτέλεση με Τόνη Μαρούδα).
[Καημένη Τόνη, αν ζούσες σήμερα, σίγουρα θα απογοητευόσουν με τους γειτόνους και τις γειτονιές… Αντί να τραγουδάς για «γιορτές και φιλιά» που τα έφαγε το μπετόν, η σνομπίστικη μεταπολίτευση κι η βαθιά οικονομική κρίση, θα διεκτραγωδούσες τις… δικαστικές αγωγές, τις βρισιές, και τους «πολέμους» αλληλοεξόντωσης πολλών γειτόνων…]
-(2) Διεθνής Ημέρα των Γειτόνων! Γιατί όχι; Ας μας το θυμίζει κάποιος, ότι ζούμε δίπλα σε άλλους: που πονάνε, υποφέρουν, αγαπάνε, λυπούνται, θρηνούν, χαίρονται, θυμώνουν ακριβώς όπως εμείς. Αλλά τους αγνοούμε ή μας αγνοούν, όταν κλειστούμε μέσα στους τέσσερις τοίχους των διαμερισμάτων μας… «Η Γιορτή των Γειτόνων» είναι πραγματικότητα στη Γαλλία πριν από αρκετά χρόνια [«La Fête des Voisins:http://www.immeublesenfete.com/index.php4?coe_i_id=36)]. Γίνεται κάθε χρόνο, τέλη Μαΐου ή αρχές Ιούνη. Το 2011 πάνω από 850 Δήμοι (Γαλλία) και περίπου 1.350 –με σύνολο συμμετεχόντων ατόμων περί τα 10.000.000 σε όλο τον κόσμο (30 χώρες) γιόρτασαν τη γειτονιά τους με σύνθημα «Αλληλέγγυοι Γείτονες».
