Χριστούγεννα στην Παιδόπολη
Posted on 22 Δεκ, 2011 in Τα Παιδοπολίτικα | 9 comments
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΟΠΟΛΗ
(Του Θωμά, του Κρίτωνα, του Παντελή, του αλησμόνητου Μάκη, του μεγάλου Χρυσόστομου, του Στέφανου, του Χρήστου Β. και του Χρήστου Τσιαπάλη, του Παντελή, του Κώστα Δ.(στα Γιάννενα) και του άλλου στη Ραφήνα και στην Αθήνα, και των άλλων συμπαιδοπολιτών μου που ποιος ξέρει τι απέγιναν;)
- Αν η παιδική ηλικία είναι ένα καλά κρυμμένο μυστικό στη μετέπειτα ζωή μας, ή είναι μια “άλλη χώρα”, απαγορευμένη στους αμύητους…, τότε οι θρησκευτικές και εθνικές γιορτές που γιορτάζαμε με τον τρόπο μας, όπως και μερικές άλλες εκδηλώσεις είναι το απόσταγμα εκείνων των χρόνων…
Θυμάμαι, και θα το θυμούνται κι ο Κρίτωνας, κι ο Παντελής με το Θωμά και τον Κώστα (και τον άλλο Κώστα τον Δ. που μας άφησε τέτοιες μέρες), αλλά κι ο Χρήστος Τσιαπάλης. με τον άλλο Χρήστο (το γιατρό), με τον Αντώνη, τον άλλο Κώστα και το Θανάση πως στην Παιδόπολη «Άγιος Δημήτριος» (Θεσσαλονίκη, και αργότερα Ωραιόκαστρο) τα Χριστούγεννα πάντα ήταν τσουχτερά με το χιόνι στα περβάζια των μεγάλων παραθύρων των δυο τεράστιων θαλάμων μας, ή τα ξύλινα παντζούρια στις χωριστές ομάδες μας στο Ωραιόκαστρο (η δική μας ήταν η “Βόρειος Ήπειρος”).
Ποιος ξεχνάει τις γλίστρες στη χωματένια αυλή από τον πάγο -ευτυχώς που τα παπούτσια μας είχαν πρόκες- ή τα χουχουλιάσματα των χεριών στο «μικρό παράδεισο» με τις ψάθες γύρω-γύρω και το θρασύ ποταμάκι να κυλά στο χώμα, εκεί στο κέντρο της Παιδόπολης (Θεσσαλονίκη), αλλά και τις τούμπες στις σκάλες, όταν ανεβαίναμε για να πάμε στην τραπεζαρία ή στο γραφείο του κ. Τακίδη, του “αρχηγού”, ή πιο συχνά στα τολ-αναγνωστήρια κ.λπ.
Περιμέναμε πως και πως τις χριστουγεννιάτικες διακοπές για να ξεκουραστούμε ή να κάνουμε τις εργασίες που μας έβαζε (εθελοντικά πάντα) ο αγαπημένος μας φιλόλογος των μικρών γυμνασιακών τάξεων, ο Στρατής Βούλγαρης: άλλοι να γράψουν ποιήματα, άλλοι διηγήματα, άλλοι εργασίες με θέμα τα Χριστούγεννα, την Πρωτοχρονιά ή τα Φώτα. Εργασίες που τις γράφαμε με πολύ αγάπη, φαντασία και… σινική μελάνη, τις καλλιγραφούσαμε και τις ζωγραφίζαμε με ιδιαίτερη επιμέλεια και είχαμε την απέραντη ικανοποίηση, όταν μας έλεγε έπειτα να τις διαβάσουμε στην τάξη, μπροστά στα άλλα παιδιά. Πόσο καμαρώναμε για το κατόρθωμά μας.
Α, η γνώση τότε είχε άλλες μυστικές δροσιστικές πηγές: την αναζήτηση, την έρευνα και το κτίσιμο της προσωπικότητάς μας, μέσα από έρευνες και μελέτες φτιαγμένες με μεράκι…
Ακόμη θυμάμαι την περισπούδαστη εργασία του Πρόδρομου (Μάκη) που ήταν… ερωτευμένος με τον Παπαδιαμάντη: μια ιδιόχειρη, προσεγμένη, καλογραμμένη με σινική μελάνη, καλλιγραφημένη και δεμένη (!) σε ένα αντίτυπο- βιβλίο. Την εργασία του θα την ζήλευε κάθε φοιτητής της Φιλοσοφικής! Τόσο τέλεια και πρωτότυπη ήταν.
Θυμάμαι και τον Χρήστο Βενέτη (γιατρό), όπως και τον Αντ. Γούλα, αλλά και τον Ζαρογιάννη, τους καλλιτέχνες του περιοδικού-εφημερίδα τοίχου που βγάζαμε, στις διακοπές περισσότερο, αφού τότε είχαμε χρόνο να κάνουμε το κέφι μας.
Τί Κινέζοι και άλλοι καθεστωτικοί … διαμαρτυρόμενοι! Εμείς πρωτοπορούσαμε και εκεί αφού το χιούμορ για τα στελέχη της Παιδόπολης εμφανιζόταν ελεύθερα στη μοναδική σελίδα της εφημερίδας τοίχου.
(Ο τίτλος του περιοδικού όπως το έσωσε ο Σμαρόπουλος Χρυσόστομος και μας το έστειλε ο Λ. Γερασίμου)
Ήταν ένα περιζήτητο περιοδικό-εφημερίδα που το λέγαμε «ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ». Δημιουργός τους ο Χρυσόστομος Σμαρόπουλος με τους συμμαθητές του, τον Ανέστη Μπαχατίρογλου, τον Μπάκα και φυσικά συνεργάτες όλους εμάς, τα μικρά, που θαυμάζαμε τους μεγάλους και θέλαμε να τους μιμηθούμε!
Πρώτος καλλιτέχνης -και όχι μόνο-ο Γ. Παπαδόπουλος. Αλλά αυτοί που ήταν πιο επιδέξιοι και ικανοί στις γραμμές και τα χρώματα ήταν ο Χρ. Βενέτης -σπουδαίος καρδιολόγος στην Αθήνα, σήμερα- κι ο αργός αλλά αποτελεσματικός Αντ. Γούλας… Εκείνα τα χρώματα με τις ξυλομπογιές/νερομπογιές πάνω στο χαρτόνι μπρίστολ, ή τα κείμενα τα γραμμένα με τη σινική μελάνη, προσέδιδαν ιδιαίτερη λάμψη στη μίζερη εποχή των ύστερων χρόνων της δκαετίας του 1950, αφού ό,τι κάναμε ήταν “ιστορικής” σημασίας… Το έγραψε και η εφημερίδα “Εμπρός” των Αθηνών!
Τα Χριστούγεννα, λοιπόν, στολίζαμε, με τις ομαδάρχισσές μας, στην πολύ μεγάλη τραπεζαρία το μεγάλο δέντρο-έτσι φάνταζε στα μάτια μας: βαμβάκια, καμπανούλες, χρυσές κλωστές, πορτοκάλια μέσα σε πρασινο, κίτρινο ή πορτοκαλί ζελατινόχαρτο, αη-βασίληδες ζωγραφιστοί, αγγελάκια κ.λπ. Και τη μεγάλη βραδιά της Πρωτοχρονιάς, αφού κάναμε τη μεγάλη γιορτή μας, παίρναμε τα δώρα που ήταν κάτω από το δέντρο. Δώρα ου από πριν είχαν βγει τα παιδιά των μεγάλων τάξεων και είπανε τα κάλαντα ώστε να μαζευτεί ένα χρηματικό ποσό για την αγορά τους.
Ακόμη έχω στη βιβλιοθήκη μου το βιβλίο “Η Γαλλική Επανάσταση” του Gaston Duthuron που θέλησα να διαβάσω στα γαλλικά, μια και πήγαινα στο Δελασάλ γαλλικά!
(Παρένθεση: Το βιβλίο αυτό, θυμάμαι πολύ καλά το γεγονός, το έπαιρνα στο σχολείο στο μάθημα της ιστορίας, όταν είχαμε τη “Γαλλική Επανάσταση”. Ο κ. Παπαδόπουλος, ο καθηγητής μας της ιστορίας, αρεσκόταν στο να μου λέει να διαβάζω μερικές περικοπές από αυτό και να τις μεταφράζω. Κι εγώ αισθανόμουν απέραντα υπερήφανος για τη γαλλική γλώσσα που μάθαινα)
Φωνάζανε ένα-ένα το όνομα του καθενός μας κι ό,τι του τύχαινε, αυτό έπαιρνε, εκτός κι αν είχε …παραγγείλλει (όπως εγώ) κάτι το ξεχωριστό! Ή, άλλες φορές, τα ονόματα ήταν γραμμένα πάνω στο δώρο, όταν ήταν κάτι που το επιθυμούσαμε και το δηλώναμε εκ των προτέρων. Όπως, ας πούμε βιβλία… Για τα δώρα φρόντιζαν οι κυρίες των Τιμών: να μη λείψei κανενός.
Με κρυφή λαχτάρα και προσμονή, ανοίγαμε, με την παρέα σε κάποια γωνιά, τα δώρα λέγοντας ο ένας στον άλλο, «εσένα τι σου έτυχε;», και χαμογελούσαμε γιατί κανένας δεν έμενε παραπονούμενος…
Άλλα χρόνια, άλλοι καιροί, άλλες συγκινήσεις. Ίσως πιο φτωχικές, ίσως πιο μικρές, όμως πιο ανθρώπινες… Γι αυτό και αλησμόνητες. (Στ.Γ.Κ., Δεκ. 22, 2011)
Άξέχαστα χρόνια καί γιά μένα.
καθώς καί τά έξι (6) χρονο λογικά έτη, 1955 – 1962 άπό τήν παιδόπολη
Καλή Παναγιά Βέροιας.
Είναι άκριβώς όπως τά περιγράφεις.
Έκανα και εγώ 9 χρόνια στο ορφανοτροφείο του Ωραιοκάστρου,καθώς εκεί έβγαλα το δημοτικό και πήγα έναν χρόνο γυμνάσιο γιατί μετά μεταφέρθηκα στο ορφανοτροφείο της Σίνδου που εκεί σπούδασα τεχνική σχολή.
Στο Ωραιόκαστρο γενικά έχω αξέχαστες αναμνήσεις όπως τις κατασκηνώσεις που πηγαίναμε,τα σκασιαρχεία,τις εκδρομές μας,τις παρελάσεις κ.λ.π.που πολλές φορές περνάω και το επισκέπτωμαι και στεναχωριέμαι τόσο που δακρύζω μέσα μου γιατί δεν ακούω τις πολλές και χαρούμενες φωνές των παιδιών,παρά ελάχιστες και γυρίζω πίσω κατά πολλά χρόνια.
Αγαπητοί μου φίλοι, συμπαιδοπολίτες
Όπου κι αν βρίσκεστε, όποια ηλικία κι αν έχετε.
Να είστε πάντα καλά.
Το μόνο που μας έμεινε σ΄αυτόν τον έρημο τόπο, με τα τόσα προβλήματα που συσσώρευσαν οι πολιτικοί μας-και συνεχίζουν να προσθέτουν- είναι ότι τουλάχιστον εμείς, οι Παιδοπολίτες, αποκτήσαμε τη δύναμη να αντιπαλεύουμε τέτοιες καταστάσεις. Ίσως επειδή γνωρίσαμε χειρότερες, ίσως επειδή αναπτύξαμε αντιστάσεις και κυρίως παιδικές υγιείς φιλίες.
Το να ανατρέχουμε στην “Άλλη Χώρα”, τις παιδικές μας αναμνήσεις, είναι ένα ευεργετικό λουτρό της ψυχής.
Στ.Γ.Κ.
Δέν υπάρχει αμφιβολία ότι όσα γράφεις είναι πραγματικά γεγονότα που θα μού μείνουν ανεξίτηλα στην ζωή μου. ‘Εζησα σε 3 Παιδοπόλεις ‘Αγ. Ειρήνη ‘Ιαν.1948, Καλή Παναγιά μέχρι ‘Οκτ. 1955 στον ‘Αγ. Δημήτριο-Θεσσαλονίκης. Το ότι είμαι, πώς και πού είμαι σήμερα το οφείλω στις Παιδοπόλεις που έζησα. Γνώρισα την αγνότερη ανιδιοτελή φιλία ως παιδί και αργότερα ως έφηβος στα 17 μου που έφυγα. Τον φιλολογον Βούλγαρη τον είχα κι εγώ και τον έλεγα κινητή βιβλιοθήκη. Κάνεις πολύ καλά που γράφεις γεγονότα της ζωής στις Παιδοπόλεις για να πληροφορηθούν μερικοί καλύτερα. Να είσαι πάντα καλά.
Αγαπητέ Λέοντα,
Σίγουρα κάποτε περπατήσαμε στις ίδιες χωμάτινες μεγάλες αυλές, ή κοιμηθήκαμε στα ίδια τολ ( Αγία Ειρήνη), μπορεί να κάτσαμε και στα ίδια θρανία (Άγιος Δημήτριος, Θεσσαλονίκης)…
Είναι βέβαιο ότι είχαμε την ίδια διαπαιδαγώγηση, το αυστηρό πρόγραμμα ζωής, τα ίδια αναγνώσματα, τους ίδιους αρχηγούς και ομαδάρχες…
Σίγουρα, λέω, κάπου κάποτε η ζωή μας είχε τα ίδια ενδιαφέροντα και τις ίδιες επώδυνες αναμνήσεις, από τον Εμφύλιο στη Μακεδονία…
Κι ας μη γνωριστήκαμε καθόλου…
Το μόνο σίγουρο δεν ήταν ότι μετά από τόσα χρόνια θα μπορούσαμε να ξαναμιλάμε για τα ίδια πράγματα που η σκόνη της καθημερινότητας είχε σκεπάσει, χωρίς όμως ποτέ να πνίξει!
Να είσαι πάντα καλά.
Στ.Γ.Κ.
ΑΓΑΠΗΤΟΙ ΦΙΛΟΙ
ΧΑΙΡΟΜΑΙ ΠΟΥ ΟΛΟΙ ΕΧΟΥΜΕ ΤΙΣ ΙΔΙΕΣ ΠΟΛΥ ΚΑΛΕΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΜΠΑΙΝΩ ΠΟΛΥ ΣΥΧΝΑ ΣΤΙΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΠΑΙΔΟΠΟΛΕΙΣ.ΜΟΝΟ ΚΑΛΑ ΣΧΟΛΙΑ ΔΙΑΒΑΖΩ.ΚΡΙΜΑ ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΔΕΝ ΕΤΥΧΕ ΝΑ ΖΗΣΟΥΝ ΣΤΙΣ Π Α Ι Δ Ο Π Ο Λ Ε Ι Σ ΚΑΙ ΚΑΤΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΜΕ ΨΕΥΤΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΕΚΕΙ.ΚΡΙΜΑ.
ΕΖΗΣΑ 6 ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΙΣ ΠΑΙΔΟΠΟΛΕΙΣ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ,1951-1953,ΣΤΗΝ ΘΕΟΤΟΚΟ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ 1953-1956,ΞΑΝΑ ΑΓΙΟ ΔΗΜΗΤΡΙΟ 1956-1957 ΚΑΙ ΑΓΙΟ ΑΝΔΡΕΑ ΑΤΤΙΚΗΣ 1957.ΑΤΥΧΩΣ ΟΥΔΕΠΟΤΕ ΜΑΣ ΜΙΛΗΣΑΝ ΓΙΑ ΥΙΟΘΕΣΙΕΣ.ΝΑ ΝΙΩΣΟΥΜΕ ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΑΠΟ ΘΕΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΤΗΝ ΑΝΙΔΟΙΤΕΛΗ ΠΑΤΡΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΚΑΙ ΤΟ ΜΗΤΡΙΚΟ ΧΑΔΙ.
Αγαπητέ Θεοδώρου Κώστα,
Πιθανόν να συνυπήρξαμε στον Άγιο Δημήτριο το 1956-1957. Την προηγούμενη χρονιά είχαμε έλθει από τον Άγιο Ανδρέα (Ραφήνα) μερικά παιδιά που δώσαμε εισαγωγικές εξετάσεις στο (δέκατο) 10ο Γυμνάσιο Αθηνών, περάσαμε και μας έστειλαν στον Αγιο Δημήτριο να συνεχίσουμε. Όταν ήλθες εσύ, εγώ θα πρέπει να ήμουν στη Β’ Γυμνασίου. Θυμάσαι σε ποια τάξη ήσουν, σε ποια ομάδα, με ποιον ομαδάρχη, ποιους καθηγητές είχες. Θυμάσαι τον κ. Τακίδη, τον αρχηγό; Ποια ήταν τα μεγαλύτερα παιδιά;
Χαίρομαι για την επαφή. Να είσαι πάντα καλά, εσύ και οι δικοί σου!
Στ.Γ.Κ.
Katagome apo tin v.ipiro ag saranda imoyna kai egw eki apo to 92 mexri to 96.exo perasi ta kalitera xponia tis zwis moy sas efxaristo poy grapsate gia to idhrima ag.dhmhtrios .prospatho na vro ta arxia toy idrimatos an kserete kati sas parakalo grapste moy.
Οι Παιδοπόλεις, απ΄ό,τι γνωρίζω, κλείσανε το 1967-την περίοδο της χούντας στην Ελλάδα.
Ίσως μερικές να μετατράπηκαν σε τεχνικές σχολές.
Δεν το γνωρίζω…
Χαίρομαι για την επαφή και να είσα καλά..
Στ.Γ.Κ.