Ακριβή μου Μαμά, αγαπητή μου Τεχνολογία… (Χ.ν., 5-5-2025)
Posted on 6 Μάι, 2025 in Δοκιμές, Κείμενα | 0 comments
Ακριβή μου Μαμά, αγαπητή μου Τεχνολογία…
- Δεν υπάρχει καμιά κοινά αποδεκτή συμπεριφορά της μητέρας προς το παιδί της. Δεν υπάρχει εγχειρίδιο…
ΜΠΗΚΑΜΕ στην ψηφιακή εποχή με κυριαρχούσα την συνεχώς αναπτυσσόμενη τεχνολογία, της οποίας απότοκος είναι και η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ): ένα “εργαλείο” passepartout απαντήσεων για ερωτήματα, απορίες, επιθυμίες, ανάγκες. Βέβαια, οι απαντήσεις που δίνονται θα κριθούν μελλοντικά στο κατά πόσον είναι έγκυρες, αφού βασίζονται μόνο στις πληροφορίες του διαδικτύου.
ΣΕ ΕΝΑ τέτοιο χαώδες περιβάλλον, ποιος είναι άραγε ο ρόλος του γονέα, ειδικότερα της μητέρας; Πόσο μπορεί η τεχνολογία να την απομακρύνει απ΄ το παιδί της, όταν αυτό περνάει ώρες στο κινητό ή τον η/υ; Αλλά και με ποιο τρόπο αυτή μπορεί να συμβάλλει στη βελτίωση του “νέου” κόσμου του;
ΑΝΕΚΑΘΕΝ, οι σχέσεις γονέων και παιδιών υπήρξαν τρυφερές ή θυελλώδεις: εφηβεία, αυτονομία, ηλεκτρονικά παιχνίδια, επιδόσεις στο σχολείο, παρέες, όρια. Και ανέκαθεν οι μητέρες αξιοποιούσαν την ικανότητά τους να προσεγγίζουν τα παιδιά και να ελέγχουν “παντοίω τρόπω” κάθε κατάσταση (όπως τώρα με την τεχνολογία): η αγάπη μιας μάνας προς το παιδί της τα ξεπερνάει όλα. Αυτό που μετράει είναι η ανθρώπινη σχέση, η μητρικότητα, ο ισόβιος εξ αίματος δεσμός αγάπης δυο αναπόσπαστων υπάρξεων. Πάντα το παιδί θα χρειάζεται στοργή, φροντίδα, ασφάλεια και συναισθηματική “τροφή”. Και πάντα, θα είναι η μητέρα που θα διαμορφώνει το πλαίσιο των ηθικών αξιών και της προσωπικότητας του παιδιού. Το σχολείο έρχεται μετά και η κοινωνία αργότερα. Αναρωτιόμαστε, λοιπόν, αν ένα μέσο πληροφόρησης -όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη- μπορεί να γίνει πανάκεια για κάθε τι, όπως πιο παλιά πιστευόταν πως η ανάπτυξη των επιστημών θα έλυνε όλα τα προβλήματα του ανθρώπου!
ΟΙ ΜΗΤΕΡΕΣ, καθοδηγούμενες απ’ το μητρικό ένστικτο και την αγάπη τους, μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους. Πώς; Πρώτ΄απ΄ολα φροντίζοντας, ώστε αυτά να μη χάσουν την επαφή με τον πραγματικό κόσμο (αποφυγή εθισμού). Το κλειδί της προσέγγισης είναι η κουβέντα, ο διάλογος για τα πάντα για να μπορούν αυτά να αντιδιαστείλουν μια επιπολαιη “πληροφόρηση” από μια βαθύτερη γνώση. Τα δεδομένα της τεχνητής νοημοσύνης σταματούν εκεί όπου αρχίζει η φαντασία και η συνθετική ικανότητα των παιδιών.
ΜΠΡΟΣΤΑ στις νέες τεχνολογικές προκλήσεις που πιθανόν αγνοεί τη χρήση τους ο γονιός, καλείται, περισσότερο η μητέρα, να ξεπεράσει την άγνοιά της επιδιώκοντας την πάση θυσία ενημέρωσή της! Ώστε και η ίδια, με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, να δράσει ¨επί “ίσοις όροις” με το παιδί της. Σε καμιά περίπτωση η διαφορά των δύο κόσμων δεν μειώνει την παρουσία της. Έτσι, η έστω στοιχειώδης τεχνογνωσία, θα αποτελέσει για τη μητέρα μια ωραία ευκαιρία για “αλληλοδιδακτικη”: το παιδί που “παίζει στα δάκτυλα” τον μηχανισμό του κινητού, του fb και των “μέσων κοινωνικής δικτύωσης” και η μητέρα με την ανθρώπινη συναισθηματική αλλά και ορθολογική παρουσία της, θα αποτελέσουν ένα αλληλοσυμπληρούμενο δίπολο. Το σημαντικότερο είναι ότι, αν η μητέρα εκφράσει την επιθυμία να μάθει λίγα από αυτά που ήδη γνωρίζει το παιδί της απ’ το σχολείο και τις παρέες του, αυτό το γεγονός μπορεί να αποτελέσει ένα παράδειγμα για το παιδί, αφού του υποδεικνύει ότι η μάθηση δεν σταματά ποτέ (“δια βίου μάθησις”).
ΜΑΚΡΙΑ από του να είναι επικριτική ή απορριπτική, η μητέρα πλησιάζει το παιδί της ενδιαφερόμενη για το πώς και το γιατί της κάθε δραστηριότητάς του. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να του πει “Εντάξει, θα ασχοληθείς με το κινητό σου κάμποση ώρα, αλλά μετά ας κάνουμε κάτι μαζί!”. Είναι ένας τρόπος που θα τη βοηθήσει στο να μη διαταραχθεί η σχέση τους, διότι η ηπιότητα και η αίσθηση της συμμετοχικότητας εξαλείφουν την ανησυχία της μητέρας, αλλά και την αρνητική στάση του παιδιού της. Το οποίο πείθεται ότι είναι πιο συμφέρον ο χρόνος του να κατανέμεται και σε αλλού είδους “παιχνίδια”. Εξάλλου, πεποίθησή μας είναι ότι καμιά τεχνολογία δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ανθρώπινη συναισθηματική νοημοσύνη που περιλαμβάνει αγάπη, στοργή, αγωνία, άγχος καθώς και την έγνοια για ορθή καθοδήγηση ενός παιδιού. Μα, και οι εμπειρίες που καλείται ο γονιός να μοιραστεί με το παιδί του, δεν μπορούν να παραχθούν, πόσο μάλλον να μεταβιβαστούν από ένα άψυχο μηχάνημα.
ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ χρειάζονται διακριτά όρια τόπου και χρόνου. Και πρέπει να πεισθούν ότι τα «όρια» που βάζουν οι κοινωνίες είναι για να υπάρχει ομαλή συμβίωση των μελών τους (σπίτι, σχολείο, πόλη, κράτος). Όχι για να γίνουν πειθήνια όργανα κάποιου, αλλά για να υπάρχει μια στοιχειώδης αλλλοκατανόηση. Απόλυτη πειθαρχία δεν χρειάζεται. Ούτε όμως και μια ευτελής επιτρεπτικότητα των πάντων. Όταν ένα παιδί ηλικίας 7 έως 12 ετών, προσκολλάται στο διαδίκτυο, κατα μ.ό. Πάνω από 6 ώρες την εβδομάδα, ο γονιός οφείλει να τού θέσει όρια, ως ομπρέλα προστασίας του (safeinternet4kids.gr): τόσο για τη φυσιολογική ψυχοσωματική ανάπτυξή του, όσο και για την προετοιμασία του για τη μελλοντική ζωή, ως “πολίτη” της χώρας.
ΚΑΛΩΣ ή κακώς, η τεχνολογία έχει γίνει αναπόσπαστο τμήμα της καθημερινότητάς μας. Είναι λογικό αυτή να προκαλεί προβληματισμό στους γονείς. Υπάρχουν όμως, τρόποι βοηθειας στο παιδί, με σημαντικότερο -όπως τονίστηκε παραπάνω- τη συζήτηση, το κλειδί κάθε ανθρώπινης σχέσης. Πρακτικά οι γονείς:
- Ας έχουν το παιδί, με το κινητό ή το τάμπλετ, στο σαλόνι. Όχι κλεισμένο στο δωμάτιό του!
- Ας θέτουν χρονικά όρια μπροστά στις οθόνες (Smartphone, tablette, TV, η/υ, κ.λπ.) εξηγώντας γιατί, αλλά και βρίσκοντας εναλλακτικές.
- Ας προσανατολίσουν το παιδί τους σε πλατφόρμες της ηλικίας του
- Ας εγκαταστήσουν “γονικό έλεγχο” στις συσκευές του παιδιού
- Ας του μιλούν για τους βασικούς κανόνες προστασίας των προσωπικών δεδομένων του, ώστε να μη πέφτει θύμα “ηλεκτρονικής βίας”.
- Ας το ενημερώνουν επίσης για δικτυακές απάτες και ενοχλήσεις, ώστε να τις αποκλείει και ν’ αυτοπροστατεύεται (…)
ΕΤΣΙ νομίζουμε πως το “Ακριβή μου Μαμά…”, θα είναι ένας ισχυρότερος δεσμός από κάθε σαγηνευτικό και εκμαυλιστικό ανθρώπινο εργαλείο. (2-5-2025)
