Η (ΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑΚΗ) ΑΦΥΠΝΙΣΗ (;) ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ… (Χ.ν., 22-2-25)
Posted on 22 Φεβ, 2025 in Σχόλια | 7 comments
Η (ΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑΚΗ) ΑΦΥΠΝΙΣΗ (;) ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
- «Η Ευρώπη να ξυπνήσει από το γεωπολιτικό και οικονομικό λήθαργο στον οποίο, δυστυχώς, έχει περιέλθει εδώ και αρκετό καιρό» (Κ. Μητσοτάκης, στο Thessaloniki Summit 2025)
ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΜΕ να αντιληφθούμε το γ ι α τ ί και το π ώ ς της νέας αμερικανικής πολιτικής-εν συντομία του “τραμπισμού”. Καθημερινά ακούμε πρωτάκουστες μεγαλαυχίες για πολιτικές αποφάσεις, αλλά στην πράξη δεν βλέπουμε παρά ελάχιστα αποτελέσματα. Ο Τραμπ, χρησιμοποιώντας μια επιθετική και προσβλητική ρητορική εναντίον των πρώην συμμάχων των ΗΠΑ, αποσκοπεί, βάση ενός δικού του αναθεωρητικού σχεδίου, στη ριζική αναδιάρθρωση της δυτικής συμμαχίας (οικονομικά και αμυντικά), έμμεσα δε στην “αφύπνιση” των ήδη διασπασμένων Ευρωπαίων! Η αναδόμηση της διατλαντικής σχέσης (ΕΕ-ΗΠΑ και ΗΠΑ-ΝΑΤΟ), η άνευ όρων προσέγγιση και εξύμνιση (!) του Πούτιν, η περιφρονητική του στάση απέναντι στον ουκρανό ηγέτη καθώς και η προσπάθεια διάβρωσης των ευρωπαϊκών θεσμών και εκλογών με τη δημιουργία δικτύου φιλοτραμπιστών συμμάχων στην ΕΕ (Μελόνι, Όρμπαν, Λεπέν κ.λπ.), σ ο κ ά ρ ο υ ν… Ο Τραμπ, για εντελώς δικούς του λόγους, γίνεται υποχείριο του Πούτιν με το να μη καλεί, μέχρι στιγμής, την Ουκρανία για την οποία μιλάει υποτιμητικά… Αντίθετα, υπερυψώνει τον Πούτιν καθιστώντας τον από παρία του διεθνούς πολιτικού συστήματος, λόγω του απρόκλητου πολέμου του, σε μέγα ηγέτη!
ΑΝΑΡΩΤΙΟΜΑΣΤΕ λοιπόν, αν, ως Ευρωπαίοι, έχουμε αποκτήσει “ευρωπαϊκή συνείδηση”. Το θέμα έχει απασχολήσει σοβαρά πολλούς λογίους. Με πρώτο τον Γάλλο διανοούμενο και συγγραφέα Paul Hazard (1878-1944) που στο έργο του “La crise de la consience europeenne (1935)=”Η κρίση της ευρωπαϊκής συνείδησης, 1680-1715”) αναλύει τη γέννηση του προβλήματος στοχαζόμενος και την επίλυσή του. Ο Hazard αναδεικνύει τη σημασία της ευρωπαϊκής πνευματικής/αξιακής κληρονομιάς και υπογραμμίζει την ανάγκη να διατηρήσουμε ζωντανή την παράδοση για τις μελλοντικές γενιές. Η φιλοσοφία και η λογοτεχνία αποτελούν τον πυρήνα του ευρωπαϊκού πολιτισμού και η γνώση τους είναι αναγκαία για την ανάπτυξη μιας πλούσιας και πολυδιάστατης συνείδησης. Οι Αμερικανοί, οι πολίτες των Πολιτειών τους, έχουν “αμερικανική συνείδηση”, οι δε Ευρωπαίοι με τα εθνικιστικά ακροδεξιά κινήματα, δυστυχώς όχι… Επιπλέον, οι Ευρωπαίοι Ηγέτες διαθέτουν αργά αντανακλαστικά. Υπάρχουν πολλές διαφωνίες, δυσκινησία, απουσία αποφασιστικότητας, αλλά και πραγματικών ηγετικών μορφών.
Η ΠΡΩΤΗ “αρετή” του νέου Αμερικανού προέδρου είναι ο άκρατος κ υ ν ι σ μ ό ς του. Δεν καλεί στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις τους εμπόλεμους υπό την σκιά του ΟΗΕ, παρά προσπαθεί να αποκομίσει τα μέγιστα οικονομικά οφέλη από την κατεστραμμένη Ουκρανία (σπάνιες γαίες). Δεν καλεί τους Ευρωπαίους σε σύσκεψη, διότι τους θεωρεί, λέει, … ανίκανους να διαπραγματευτούν μια ειρήνη στην ήπειρό τους· τα “κάνει πλακάκια” με τον Πούτιν, ώστε να απομονώσει την Κίνα… Έχει κατά νου μια “επιχειρηματική δημοκτατορία” και όπου μπορεί (Γάζα, Ουκρανία) θα την εφαρμόσει με πολύ εύθραυστες, φυσικά, συνθήκες ειρήνης. Δεν τον ενδιαφέρει η ασφάλεια της Ευρώπης που την “κοστολογεί” ανάλογα με τα συμφέροντα των ΗΠΑ… Η ανοχύρωτη και γυμνή ΕΕ θα επρεπε ήδη να είχε δική της σθεναρή ενιαία εξωτερική πολιτική, αλλά και μια ευρωπαϊκή άμυνα (ευρωπαϊκός στρατός).
… Δεν τα έχει κα έτσι θα σέρνεται πάντα πίσω από τις αποφασεις των ΗΠΑ… (Στ.Γ.Κ.)
Γιά να αφυπνισθεί μιά κάποια συνείδηση θα έπρεπε να προϋπάρχει και να έχει αποκοιμηθεί. Προϋπήρχε, άραγε, κάποια “Ευρωπαϊκή συνείδηση” εκτός, ίσως, ως ευλαβής πόθος;
Μόνο στη… λογοτεχνία και τη φιλοσοφια.
Υ.Γ. Κάνει τίποτε ο Τραμπ στο εσωτερικό των ΗΠΑ,
ή έχει αφήσει τον Μασκ να αλωνίζει με τις απολύσεις;
Ελληνική λογοτεχνία και φιλοσοφία,ναι. Ιταλική ἐπίσης, καὶ Γαλλική, και Ιταλική, καί Γερμανική, και Ισπανική, και Ἀγγλική και– Βελγική έστω, αν λασκάρουμε τα κριτήρια. Αλλά Ευρωπαϊκή; Μήπως, άραγε, λέμε Ασιατική λογοτεχνία ή Ασιατική φιλοσοφία γραμμένες στην “Ασιατική” γλώσσα — ή “Ασιατική” συνείδηση; Οχι βέβαια, επειδή λογοτεχνίες και φιλοσοφίες πηγάζουν απὸ εθνικές γλῶσσες γεννημένες στο χωνευτήριο ιστορικών ταυτοτήτων. Τα υπόλοιπα είναι γραφειοκρατικές ιδεολογίες και αναίμακτα “κοινωνικά πειράματα” — social experiments που θα έλεγαν οι μεταμοντέρνοι νεολαίοι μας.
Περί Τραμπ: Οι επικριτές του του κόλλησαν το παρατσούκλι “Καπετάν Χάος” (Captain Chaos). οι οπαδοί του καμάρωσαν και είπαν “Δεκτό”.
Wer den Dichter will verstehen
Muss in Dichters Lande gehen.
– Goethe.
Αν θες ν’ αντιληφθείς τον ποιητή
πρέπει στοῦ ποιητή να πας την γη.
“Ενωμένες Πολιτείες Ευρώπης” πολλοί ονειρεύτηκαν,
αλλά άλλο το όνειρο και άλλο η πράξη.
“Ευρωπαϊκή συνείδηση” με τους όρους της Αμερικανικής,
φυσικά και δεν υπάρχει…
Ίσως σε 100 χρόνια, αν υπάρχει μέχρι τότε ΕΕ.
Δεν αρκεί ένα κοινό νόμισμα (κι αυτό με διαφορετική βαρύτητα στο Βορρά απ΄ ό,τι στο Νότο)… Κοινή γλώσσα δεν υπάρχει, ούτε κοινή κυβέρνηση, άμυνα, εξωτερική πολιτική, οικονομία…
Ευσεβείς πόθους εκφράζουμε, όπως ο V. Hugo στον τρομερό αιώνα του, μήπως τυχόν…
Κι η Αμερική σαν ομοσπονδία ξεκίνησε, οπως και η ΕΕ. Γιά να ξεπεραστούν οι τοπικισμοί των συνιστώσων πολιτειών (η Βιργινιακή “συνείδηση” ή η νεοϋορκέζικη π.χ.) και γιά να κυριαρχήσει η “Αμερικάνικη συνείδηση” χρειάστηκε νὰ χυθεῖ πολύ αίμα (κυρίως στον Εμφύλιο Πόλεμο του 1860-1865 αλλα και σε μεταγενέστερους πολέμους) γιά την καταστολή και κατάπνιξη τῶν τοπικών ταυτοτήτων/”εθνικισμών”. Στην ΕΕ τέτοια προοπτική δεν βλέπω, ισως επειδή παρακολουθώ τα πράγματα εξ αποστάσεως. Εσύ που τα ζεις απο κοντά βλέπεις να υπάρχει διάθεση κάποιων να χύσουν το αίμα τους γιά να καταστείλουν τις εθνικές συνειδήσεις Ελλήνων ή Γάλλων ή οποιωνδήποτε άλλων;