"Ο λόγος ο εφήμερος βαστά μόνο μια μέρα
το άρωμά του όμως κρατεί και νύχτα και ημέρα"
Στ.Γ.Κ., Νοε. 2010

Χρονιάρες μέρες σ’ έναν κόσμο αλλοπρόσαλλο…! (“Χ.ν.”, 23-12-24)

 

 

 

 

 

ΧΡΟΝΙΑΡΕΣ ΜΕΡΕΣ Σ’ ΕΝΑΝ ΚΟΣΜΟ ΑΛΛΟΠΡΟΣΑΛΛΟ…

 

ΟΙ ΧΡΟΝΙΑΡΕΣ μέρες, όπως ονομάζουμε αυτές που περνάμε, τείνουν να γίνουν παγκόσμιες κοινότυπες “γιορτές” χάνοντας την πρωταρχική και γνήσια θρησκευτικότητά τους. Αυτό είναι μεν καλό για τον εμπορικό κόσμο, όμως επικίνδυνο για τον ψυχισμό μας.

ΩΣ ΑΠΛΟΙ άνθρωποι, έχουμε ανάγκη της φυσικής μ α γ ε ί α ς· δηλαδή εκείνης της έκπληξης που προσφέρει ο μύθος με την εικόνα, συμπληρωμένα απ’ τη φαντασία μας. Όχι αυτής των υπερφορτωμένων βιτρινών του σήμερα… Η παγκοσμιοποίηση μιας παραδοσιακής γιορτής, κατά την άποψή μας, εξαφανίζει σιγά σιγά το ξεχωριστό άρωμά της, τον συμβολισμό της, το ιδιόμορφο λαϊκό τραγούδι και τις ευλαβικές ακολουθίες της. Είναι δυνατόν η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) να δώσει τη γόνιμη, την ευεργετική χαρά που όλοι προσδοκούμε αυτές τις μέρες;

ΣΗΜΕΡΑ, ο κάθε ξένος τόπος προσθέτει τις δικές του εκδοχές στα Χριστούγεννα (Noël, Xmas, Navidad, Nativité κ.λπ.), μια πανάρχαιη γιορτή φωτός και αναγέννησης της φύσης. Όμως η μετάλλαξη δεν αφορά μόνο τα Χριστούγεννα. Αφορά κυρίως τον Αη-Βασίλη (διεθνώς Santa) που χρόνο με το χρόνο, με την “ξενικότητα” να τον διαβρώνει έχει καταντήσει αγνώριστος! Κι όμως πρόκειται για ένα καθαρά θρησκευτικό πρόσωπο (“Μέγας Βασίλειος”, “Άγιος Νικόλαος” για τους Καθολικούς-Sanctus Nikolaus) που, μέχρι τα μισά του περασμένου αιώνα ήταν αξιοσέβαστο με τα δικά του σταθερά θρησκευτικά χαρακτηριστικά.

 


ΑΛΛΑ, η επικαιρότητα τρέχει και δεν επιτρέπει ονειροπολήσεις. Τα φετινά Χριστούγεννα είναι δύσκολα για πολλούς λόγους παρά την πλούσια φαντασμαγορία με την τεχνητή “χαρά” της. Ο απόηχος της πανδημίας (εγκλεισμός) ενυπάρχεει όπως κι οι συνέπειες από την τρομερή δεκαετή οικονομική κρίση. Οι συνεχείς δε απώλειες κοντινών αγαπημένων προσώπων συντείνουν στην κοινωνική απομόνωση πολλών συμπολιτών μας επηρεάζοντας και τη δική μας ψυχοσύνθεση. Κάθε άνθρωπος βιώνει τις γιορτές αυτές με τον δικό του ευχάριστο ή δυσάρεστο τρόπο.

ΕΝΑ ΑΠΟ τα περίεργα του τωρινού μας κόσμου είναι ότι η έναρξη των Χριστουγέννων γίνεται ολοένα νωρίτερα! Μάλιστα, υπήρξε φέτος αριστερός δικτάτορας (λατινική Αμερική) που πρόσταξε, τα Χριστούγεννα να αρχίσουν από την 1η Οκτωβρίου (!) θεωρώντας το λαό του υποζύγιο που είναι μόνο για “άρτον και θεάματα”. Οι πραγματικοί όμως λόγοι της παράκαιρης “επικαιροποίησης” των γιορτών (ήδη από τις αρχές Νοεμβρίου σε όλη την ΕΕ), δεν είναι μόνο συναισθηματικοί:

-Πρώτ’ απ’ όλα, οι διεθνείς καταναλωτικές εταιρείες κάνουν το παν για να επωφεληθούν από κάθε πρόωρη εορταστική περίοδο προκαλώντας αυξημένη ζήτηση και δήθεν διάθεση “χαράς” στους καταναλωτές (“ψωνίζω, άρα υπάρχω και απολαμβάνω!”). Ξεκινώντας νωρίτερα τις προωθητικές ενέργειές τους (Black Friday, Xmas, St Valentine, Πάσχα κ.λπ.), μπορούν να αυξήσουν πωλήσεις και κέρδη.

-Τα Χριστούγεννα αποτελούν σημαντικό κομμάτι του πολιτισμού πολλών χωρών της Δύσης, και η προσμονή τους δημιουργεί αίσθηση χαράς και ενθουσιασμού, ειδικά στον παιδόκοσμο. Έτσι, το να ξεκινούν νωρίτερα βοηθά τους Ευρωπαίους, έτσι πιστεύεται, να νιώσουν το πνεύμα της Θείας Γέννησης για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα!

-Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η μαζική επικοινωνία (fb) αυξάνουν έντεχνα την πίεση να ακολουθούμε τις εκάστοτε επικρατούσες τάσεις (διαφημίσεις, προσφορές διεθνών εταιριών κ.ά.). Έτσι, όταν αρχίζουν να εμφανίζονται χριστουγεννιάτικες διακοσμήσεις και αναρτήσεις στο διαδίκτυο, πολλοί νιώθουν την ανάγκη να συμμετάσχουν μεταφέροντας στο σπίτι ό, τι βλέπουν!

-Όλοι γενικά ανυπομονούν προσμένοντας τη γιορτινή περίοδο ως μια ευκαιρία για ξεκούραση και συνάντηση με αγαπημένους. Το γεγονός αυτό μπορεί να είναι ενοχλητικό για κάποιους, αλλά για τους περισσότερους αποτελεί μια καλοδεχούμενη απόδραση από την τύρβη της καθημερινότητας.

 


ΑΝ ΚΑΙ τα Χριστούγεννα είναι δεμένα με αξίες όπως η ταπεινοφροσύνη, η αλληλεγγύη, η αγάπη και οι λαϊκές παραδόσεις, δυστυχώς η εμπορευματοποίησή τους κατάντησε μια πραγματικότητα που υποβαθμίζει την ουσία τους. Η απλότητα, ο αυθορμητισμός, η επιστροφή στην αθωότητα, είναι πράγματα που δεν κοστολογούνται· όμως, έχουν ανεκτίμητη, πανανθρώπινη αξία. Όσο ανέφικτη κι αν θεωρείται μια επιστροφή στην απλότητα και στο πραγματικό νόημα των Χριστουγέννων, αξίζει πάντα να το προσπαθούμε αφιερώνοντας ποιοτικό χρόνο στην οικογένεια και τους φίλους μας. Ας ξαναθυμηθούμε παλιές ιστορίες και παραδόσεις δημιουργώντας και πάλι ωραίες αναμνήσεις. Ας είμαστε ευγνώμονες για όσα μας χάρισε η ζωή, κι ας συμμετέχουμε σε κοινωνικές δράσεις βοηθώντας όσους έχουν ανάγκη. Οι μέρες (και όχι μόνον αυτές), ζητούν μικρές πράξεις καλοσύνης. Είναι αυτές που μπορούν να κάνουν τη διαφορά και να μας αποκαλύψουν έναν άλλο κρυμμένο εαυτό μας, ένα άλλο υπέροχο “Εγώ”.

ΤΟ ΝΑ διατηρούμε τις δικές μας μακρόβιες παραδόσεις, δεν συντελεί, άραγε, στο να υπάρχει μια πιο αυθόρμητη, πιο ανθρώπινα γνήσια χαρά; Είτε με το στόλισμα του δέντρου με αυθεντικά στολίδια, είτε με την προετοιμασία της παραδοσιακής κουζίνας, είτε με τον εκκλησιασμό μας; Σ’ εμάς εναπόκειται, αν θέλουμε να ζήσουμε τις γιορτές με τρόπο που να αντανακλά τις αξίες και τις επιθυμίες μας, μακριά από την υπερκατανάλωση και το κυνήγι υλικών αγαθών. Κι ας ανοίξουμε, επιτέλους, μερικές σελίδες διηγημάτων ή ποιημάτων των Παπαδιαμάντη, Παπατσώνη, Καρούζο, Γ. Μανουσάκη, Β. Κακατσάκη, Κ. Φραγκούλη και φυσικά πολλών άλλων νεότερων συγγραφέων…

ΟΙ ΓΙΟΡΤΕΣ των ημερών εμπεριέχουν την κατάνυξη. Είναι πλημμυρισμένες από το πνεύμα των Χριστουγέννων, τη θαλπωρή, την υπόσχεση για ένα καλύτερο αύριο· δίχως πολέμους και καταστροφές, δίχως οικονομικές κρίσεις και εγκληματικότητα, ανασφάλεια και προσφυγιά, δίχως θάνατο. Βέβαια, Χριστούγεννα και πόλεμος είναι έννοιες ασύμβατες. Ωστόσο, η ιστορία έχει δείξει ότι και σε περιόδους πολέμων, οι εμπλεκόμενοι αναζητούν στιγμές ανθρωπιάς και ελπίδας. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα με τη Χριστουγεννιάτικη Ανακωχή του 1914 (Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο), όταν στρατιώτες από αντίπαλα στρατόπεδα σταμάτησαν τις εχθροπραξίες και αντάλλαξαν ευχές, τραγούδια και δώρα. Αυτές οι στιγμές δείχνουν ότι, ακόμα και στις πιο σκοτεινές περιόδους της ανθρωπότητας, η ψυχή μας αναζητά την ειρήνη και την κατανόηση. Δυστυχώς, κάτι ανάλογο, δεν είδαμε στους σύγχρονους πολέμους μεταξύ χριστιανικών λαών (Ουκρανία-Ρωσία), ούτε μεταξύ Ισλάμ και Ισραήλ (Μέση Ανατολή)

ΕΙΝΑΙ σημαντικό να θυμόμαστε ότι τα Χριστούγεννα δεν συσχετίζοντα με υλικά αγαθά ή τέλειες στιγμές· οι γιορτές αυτές είναι αφιερωμένες στην δια ζώσης επαφή/επικοινωνία μας με αγαπημένα πρόσωπα, στην έκφραση της ευγνωμοσύνης μας για το θείο δώρο της ζωής, στην α γ ά π η για τους άλλους και στο “εν ανθρώποις ευδοκία”.

ΚΑΘΕ χρόνο αντιμετωπίζουμε τα ίδια υπαρξιακά και αναπάντητα ερωτήματα: Πόση αξία έχει η ανθρώπινη ζωή; Τί σημαίνει αγάπη σε έναν κόσμο που βρίσκεται συνεχώς σε π ό λ ε μ ο; Πότε επιτέλους θα ηρεμήσουν τα ανθρώπινα πάθη, ώστε να έλθει η “επί γης ειρήνη”;

… Καλές γιορτές! (20-12-24)

 

 

 

 

 

 


Σχολιάστε