“Ο γιος του αντάρτη” (Γράφει ο Αντ. ΒΕΝΕΤΗΣ, δικηγόρος Αθηνών)
Posted on 1 Ιουλ, 2024 in Τα Παιδοπολίτικα | 0 comments
Ο γιος του αντάρτη
Γράφει ο Αντώνης ΒΕΝΕΤΗΣ, δικηγόρος Αθηνών επί τιμή
ΤΗΝ ελληνική ταινία «Της νύχτας τα καμώματα» (1957) την έβλεπα για πρώτη φορά. Θα μπορούσες να την χαρακτηρίσεις «μελό», αλλά δεν ήταν. Έτσι, απεκόμισα μια αίσθηση γνήσιου και αυθεντικού. Είχε έναν απόηχο από την ταινία του Βιτόριο ντε Σίκα, «Ο κλέφτης των ποδηλάτων» και, ειδωμένη πριν μερικές δεκαετίες, μου άφησε μια αίσθηση αληθινής συγκίνησης, όπως μόνο τα γνήσια πράγματα –και αισθήματα– μπορούν να έχουν.
ΑΡΧΕΣ δεκαετίας του 1950. Ένας μεσόκοπος, μοναχικός αστυφύλακας (ο Βαγγέλης-Βασίλης Αυλωνίτης), έχει νυχτερινή υπηρεσία σε μια φτωχική γειτονιά της Αθήνας. Μ’ένα τρόπο απλό και μια σπάνια ευαισθησία κατορθώνει να συνδυάσει την αίσθηση του καθήκοντος με μια ανθρώπινη προσέγγιση για τους παραβάτες του Νόμου. Ενεργούσε ποτέ έτσι η Αστυνομία;
ΙΣΩΣ, γιατί ήταν η εποχή του «είναι» και όχι, σαν στους καιρούς μας, του «φαίνεσθαι». Ακόμα η φιγούρα και το παίξιμο του Βασ. Αυλωνίτη σχεδόν σ’έπειθε.
ΘΥΜΗΘΗΚΑ, λοιπόν, ένα παραπλήσιο περιστατικό που μου είχε διηγηθεί ο αξέχαστος φίλος μου Σταύρος Μπάκας, από τη Γολά Θεσπρωτίας. Ο πατέρας του, Γιάννης Μπάκας, υπήρξε αντάρτης του Δ.Σ.Ε. στα βουνά της Μουργκάνας και ο οποίος, μετά το 1949, έγινε πολιτικός πρόσφυγας στη «Λαϊκή Δημοκρατία» της Πολωνίας, όπου πέθανε τη δεκαετία του 1970. Η μητέρα του στο χωριό σ’ ανείπωτη φτώχεια. Το 1953, με αίτησή της μητέρας του, ο Σταύρος και ο αδελφός του Βαγγέλης, βρίσκονται στην παιδόπολη «Αγία Ελένη» Ιωαννίνων.
ΣΤΟ νεαρό – κατά κανόνα γυναικείο – προσωπικό της παιδόπολης, ο Σταύρος βρήκε την καλοσύνη των ξένων. Εκεί πρωτοφόρεσε παπούτσια και τέντωνε τα πόδια για να τα καμαρώνει. Τον διέκρινε μια ψυχική γενναιοδωρία και πάντοτε αναγνώριζε τη σημαντική προσφορά των παιδοπόλεων στη ζωή του, στις οποίες έζησε 12 χρόνια. Πόσες φορές δεν μου είπε:
-Ήταν τα καλύτερά μου χρόνια…
ΣΤΙΣ τεχνικές σχολές της Κεφαλονιάς ο Σταύρος γίνεται ηλεκτρολόγος. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, για πρώτη φορά, ο Σταύρος βρίσκεται στην Αθήνα. Μόνος, χωρίς να γνωρίζει κανέναν. Έτσι καταφεύγει στο πρώτο αστυνομικό τμήμα που βρίσκεται μπροστά του. Ζητά την αστυνομική συνδρομή για εξεύρεση εργασίας. Φιλοξενείται το βράδυ στο τμήμα. Η άλλη μέρα ήταν η αρχή της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας. Χρόνια μετά, επιτυχημένος επιχειρηματίας, με δωδεκαετή θητεία ως μέλος του ΚΚΕ, ο Σταύρος αναπολούσε το παρελθόν.
-Εγώ, ο γιος αντάρτη του ΔΣΕ ευγνωμονώ τη νεκρή βασίλισσα Φρειδερίκη για τη ζωή μου στις παιδοπόλεις και δεν ξεχνώ το ειλικρινές ενδιαφέρον ενός αστυνομικού για ένα άγνωστο σ’αυτόν χωριατόπαιδο.
ΔΕΝ μπόρεσα να παραβρεθώ στην κηδεία του για να εκφράσω μαζί με τους δεκάδες φίλους της παιδόπολης την οδύνη μας για τον χαμό του, και ν’ ακούσω, σαν παραμυθία, από τον ιερέα, της τελετής της εκδημίας, τα τόσο ποιητικά λόγια του πικρού αποχαιρετισμού:
«Κύριε, ανάπαυσον την ψυχήν του κεκοιμημένου δούλου σου Σταύρου εν τόπω φωτεινώ, εν τόπω χλοερώ, εν τόπω αναψύξεως, ένθα απέδρα πάσα οδύνη, λύπη και στεναγμός».
Ευχαριστώ
Αντώνης Ν. Βενέτης,
Μοναστηράκι Δωρίδος
====================
[ΟΛΕΣ ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ, εκτός από πιο κάτω, είναι του Αντ. ΒΕΝΕΤΗ]
Πρόσθετα (φωτογραφίες) στην επιστολή του Αντ. ΒΕΝΕΤΗ :
Αθήνα, 1-7-24
“Αγαπητέ μου Σταύρο,
1.-Η πρώτη φωτογραφία είναι από τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου 1960, στην παιδόπολη του Ωραιοκάστρου.
Σε πρώτο πλάνο δεξιά ο Κρίτων Ζωάκος, που ξεχώριζε είτε με την φυσιογνωμία είτε με την ξεχωριστή κουλτούρα που τον διέκρινε.
Δίπλα του όρθιος πρέπει να είναι ο Σπυρόπουλος από την Καστοριά.
Ακόμα, διακρίνω τον Χαρίλαο Αναγνώστου, συνταξιούχο αξιωματικό της Ελληνικής Αστυνομίας (σήμερα).
Επιπλέον, τον εαυτό μου, τον Αργύρη Καραπαναγιώτη και νομίζω στη δεύτερη σειρά εσένα, με διπλανό σου τον Κοντομήτρο.
Δίπλα στον Κρίτωνα πρέπει να είναι ο γεωπόνος και συμμαθητής μου Μηνάς Επιτρόπου.
Κάπου προς το βάθος ο επίσης συμμαθητής μου Γιώργος Φλώρος, ποδοσφαιριστής του «Ηρακλή» Θεσσαλονίκης.
[Σημείωση συντάκτη ιστοσελίδας: Στην πρώτη σειρά, μπροστά από τον Κρίτωνα, είναι ο ευπαθής στην υγεία του Σπ. Σπύρου, στη δεύτερη σειρά, παραδίπλα από τον Κρίτωνα είναι ο Σάββας Κεραμίδης (μαύρα γυαλιά), μετά ο Σταύρος κι ο Κοντομήτρος. Πίσω τους ο Κώστας Τραπεζουντίδης και πίσω του ο Αργύρης Καραπαναγιώτης. Ψηλά, δεξιά όρθιος ο Σπυρόπουλος και κάπου στις τελευταίες σειρές ο αρχηγός Π. Τακίδης με το γυαλιστερό μαλλί του.]
2.-Η δεύτερη φωτογραφία είναι από την εκδρομή της παιδόπολης στη Θάσο.
Διακρίνονται στο πλοίο που μας πηγαίνει από τον λιμένα της Θάσου στην Καλλιράχη.
(Ημερομηνία 11.9.1961): αριστερά εγώ (Αντ. Βενέτης), ο Σπυρόπουλος και κάποιος άλλος. [σ.σ. Μια ωραία εκδρομή στην Καλλιράχη της Θάσου, με την ήρεμη θάλασσα και τις εσπερινές ενοχλητικές σκνίπες που διώχναμε με φωτιές και καπνούς!]
Η αναπόληση εκείνου του ταξιδιού έφερε στη μνήμη του Αντ. Βενέτη τον αγαπητό του φίλο Σταύρο Μπάκα και τους σχετικούς στίχους από το ποίημα του Κ.Π. Καβάφη “Του πλοίου” (Κ.Π. Καβάφης, Ποιήματα, 1919-1933, Β’ τ. Ίκαρος, 1963)
- «…Απ’ τον Καιρό. Είν’ όλ’ αυτά τα πράγματα πολύ παλιά —
το σκίτσο, και το πλοίο, και το απόγευμα.»
3.- Τέλος, η τρίτη φωτογραφία είναι τραβηγμένη την 15.6.1992 μπροστά από το μνημείο του Λέοντα της Χαιρώνειας (στη Θήβα).
Εκτός από εμένα και τη σύζυγό μου εικονίζεται κι ο αξέχαστος φίλος Σταύρος Μπάκας, ο γιος του αντάρτη (του παραπάνω σημειώματος). (Α.Β)
