-”Κύριε Ναύαρχε”, του είπε, “εγώ και το πλήρωμα του «Κριεζής» σας εκτιμούσαμε βαθύτατα στις δύσκολες μέρες του πολέμου…Πείτε μου τι να σας προσφέρω;”

Ο Κιοσσές έμεινε λίγο σκεπτικός και είπε:

-”Ένα ουζάκι, παρακαλώ…”

Αντώνης Ν. Βενέτης,

Μοναστηράκι Δωρίδος

===========================

2.-Ελληνοϊαπωνικά

Η πρόσφατη επίσκεψη της πριγκίπισσα Κάκο του Ακισίνο της Ιαπωνίας, μου δίνει την αφορμή ν’ αναφερθώ αναδρομικά σε παλαιότερες επισκέψεις Ιαπώνων στην Ελλάδα.

Έτσι, κατά την αθηναϊκή εφημερία «Παλιγγενεσία» της 28.3.1873 «…αφίκετο εκ Παρισίων ερχόμενος διά της Ιταλίας, ο G. Foukoutsi πρώτος γραμματεύς της εις Ευρώπην αποσταλείσης μεγάλης ιαπωνικής πρεσβείας. Ο Ιάπων ούτος … και παρ’ ετέρου συνοδευόμενος συμπατριώτη του, είναι ο πρώτος εκ της Ιαπωνίας επισκεπτόμενος την Ελλάδα».

Μια άλλη αξιομνημόνευτη επίσκεψη ανεύρον εις την αθηναϊκή εφημερίδα «Η Πρόοδος» της 19.9.1926, κατά την οποίαν «ο ναύαρχος Ισορόκου Γιαμαμότο (1884-1943), αρχηγός Ιαπωνικής μοίρας, προσέφερεν εις τον τότε Πρωθυπουργόν Γ. Κονδύλη, «χαριτωμένη κουκλίτσα»». Ο ναύαρχος Γιαμαμότο εσχεδίασε και εξετέλεσε την αιφνιδιαστική αεροναυτική επίθεση της χώρας του κατά της αμερικανικής βάσης του Περλ Χάρμπορ, στις 7.12.1941.

Εξάλλου, κατά τον Ρωσο-Ιαπωνικό πόλεμο του 1904-1905, κατά τον οποίον η ανερχόμενη δύναμη της Ιαπωνίας κατενίκησε στην Άπω Ανατολή την Τσαρική Ρωσία. Αρχιστράτηγος των Ρώσων ήτο ο Αλεξέι Κουροπάτκιν, ενώ των Ιαπώνων ο Ογιάμα.

Η κοινή γνώμη εις την Ελλάδα ήτο με την πλευρά της ομόδοξης Ρωσίας.

Έτσι, ένας πολυπράγμων εκδότης εφημερίδος, ο Πέτρος Κανελλίδης, με «περισπούδαστο» άρθρο του στην εφημερίδα του «ΚΙΑΡΟΙ» με τον τίτλο «Δεξιότερα Κουροπάτκιν» υπεδείκνυε εις τον Ρώσον αρχιστράτηγον πώς έπρεπε να δράσει για να νικήσει τους Ιάπωνες!!

Επίσης εις την εφημερίδα ΑΜΑΛΘΕΙΑ της Σμύρνης βρήκα μια «είδηση» κατά την οποίαν:

ΑΜΑΛΘΕΙΑ, 12.2.1905 – ΙΑΠΩΝΕΣ ΠΕΡΙ ΕΛΛΗΝΩΝ. Ο εν Καΐρω ομογενής κ. Α. Σκάρπας γράφει σήμερον τα επόμενα. Δύο Ιάπωνες έφθασαν ενταύθα και επεσκέφθησαν τον καθηγητήν Χαράλαμπον Μεσσάρην, μετά του οποίου ο δεύτερος εξ αυτών συνδέεται διά φιλίας. Είναι υιός του στρατάρχου Ογιάμα, ονομάζεται Κουσου – Τσουκαμότο. Ο πρώτος είναι ταγματάρχης του Πυροβολικού και ο δεύτερος λοχαγός του Πεζικού. […]

Ιδού τι είπεν περί της Ελλάδος εις τον κ. Μεσσάρην.

-Είναι ωραία η πατρίς σου όπως την εφανταζόμην, ωραία όπως την ονειροπoλουν.

Κατόπιν προσέθεσε:

-Ημείς, ως οδηγόν του βίου μας του πολιτικού έχομεν την ιστορίαν του Έθνους σας!

Οι Έλληνες το αγνοείτε τούτο, διότι είμεθα τόσον μακραν… φαντάσου όμως οι τόσον μακράν ευρισκόμενοι έχομεν ως υπόδειγμα την δόξαν της αρχαιότητος. […]

Αντώνης Ν. Βενέτης,

Μοναστηράκι Δωρίδος
====================

3.-Η ασύγκριτη στιγμή

Πρόσφατα το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης φιλοξένησε έκθεση,

με τίτλο «Χαιρώνεια 2 Αυγούστου 338 π.Χ. Μια μέρα που άλλαξε τον κόσμο».

Η μάχη της Χαιρώνειας μεταξύ της ανερχόμενης δύναμης του βασιλείου των Μακεδόνων του Φιλίππου και του νεαρού γιού του Αλεξάνδρου και των ανεξαρτήτων πόλεων του νότου, με επικεφαλής την Αθηναϊκή Δημοκρατία, την οποία εξώθησε σε σύγκρουση ο ρήτορας Δημοσθένης, έχει μια σημαντική θέση στην Παγκόσμια Ιστορία. Σήμανε το τέλος του ιστορικού ρόλου των πόλεων-κρατών.  Πρόλαβαν όμως στη σύντομη ιστορική τους διαδρομή, πλην άλλων, να κληροδοτήσουν στην ανθρωπότητα την επιστήμη, το βασικό συστατικό του δυτικού πολιτισμού.

Έτσι ένας επισκέπτης της Χαιρώνειας – γενέθλιας πόλης του αθάνατου Πλούταρχου – ο ένθερμος φιλέλληνας και δυο φορές Πρωθυπουργός της Γαλλίας, ένας οξυδερκής πολιτικός, που διέκρινε που ξεκινούν τα σημαντικά γεγονότα από τα εφήμερα περιστατικά, ο Ζώρζ Κλεμανσώ (+1929), σχολίασε τη μάχη της Χαιρώνειας, με κάποια μελαγχολική διάθεση, ειπών: Ήταν η μάχη της Χαιρώνειας «το τέλος μιας ασύγκριτης στιγμής».

Η κορύφωση αυτής της «στιγμής» είναι ο λεγόμενος Χρυσούς Αιώνας του Περικλέους. Αλλά τι ανέδειξε αυτή η «στιγμή» το περιγράφουν στο μνημειώδες βιβλίο τους «Ποιος σκότωσε τον Όμηρο;» με θέμα την αποκατάσταση της ελληνικής σοφίας, οι αμερικανοί καθηγητές των κλασσικών σπουδών Victor Davis Hanson και John Heath.

Έτσι παραθέτω αποσπάσματα από το παραπάνω βιβλίο, το οποίο εκδόθηκε από τις εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ, τη δεκαετία του 1990, το οποίο όμως πέρασε σχεδόν απαρατήρητο.

Γράφουν λοιπόν στον πρόλογο του βιβλίου τους οι αμερικανοί καθηγητές:

«Τούτο το βιβλίο ερευνά το γιατί οι Έλληνες είναι τόσο σπουδαίοι και το γιατί είναι τόσο λίγο γνωστοί ….. μας διδάσκουν ότι οι σύγχρονες δυτικές κοινωνίες της συντεταγμένης πολιτείας, του ελεύθερου λόγου, των ατομικών δικαιωμάτων, του ελέγχου των στρατιωτικών από τους πολίτες, του διαχωρισμού θρησκευτικής και πολιτικής εξουσίας, της ισοτιμίας της μεσαίας τάξης, της ατομικής ιδιοκτησίας, και της ελεύθερης επιστημονικής αναζήτησης, που είναι ζωτικής σημασίας για την ύπαρξη μας, προέρχονται από τους αρχαίους Έλληνες….

Η ελεύθερη αγορά, η δημοκρατία, η στρατιωτική δυναμοκρατία, η τεχνολογία, η ελευθερία λόγου και η ατομικότητα, καλώς ή κακώς, είναι ό,τι επιθυμούν οι περισσότεροι σε τούτη τη γη! Όλα αυτά όμως άρχισαν από τους Έλληνες και μόνο με τους Έλληνες».

Ακόμα θα μπορούσε να λεχθεί ότι στην ελληνική αντίληψη οι προλήψεις και η λογική δεν υπήρξαν ποτέ στενοί σύντροφοι.

Θα προσέθετα επίσης ότι μετά τη μάχη της Χαιρώνειας κυριάρχησε, σε κάποιους τομείς, η ασιατική υπέρβαση του αρχαίου ελληνικού μέτρου.

Αντώνης Ν. Βενέτης,

Μοναστηράκι Δωρίδος

====================

4.-Το «πέρασµα» Τρότσκι από τον Πειραιά

• Η Καθημερινή  11 May 2024

Κύριε διευθυντά

Στην «Κ» της 18.4.2024 και στη στήλη Ο Φιλίστωρ – που κάπως µας ξάφνιασε µε τη µεταφορά της από τη 2η σελίδα στη 13η– γινόταν αναφορά στο φύλλο της 18.4.1934, κατά το οποίο η Γαλλία αρνήθηκε να χορηγήσει άσυλο στον ανηλεώς καταδιωκόµενο από τον ηγέτη της ΕΣΣ∆ Ιωσήφ Στάλιν, Λέοντα Τρότσκι (1879-1940).

Ο Λ. Τρότσκι, ως γνωστόν, υπήρξε κορυφαίο ηγετικό στέλεχος των µπολσεβίκων και συνετέλεσε τα µέγιστα στην εξέγερση και εδραίωση του καθεστώτος, το οποίο προέκυψε από την πάλαι ποτέ εξυµνούµενη Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917, στη Ρωσία. Με αφορµή λοιπόν αυτή τη δηµοσίευση, θα ήθελα να αναφερθώ σε µια, όχι πάντως γνωστή, διέλευση από τον Πειραιά του εξόριστου, από τον Στάλιν, µπολσεβίκου Λ. Τρότσκι.

Ετσι παραθέτω τη σχετική «είδηση» αθηναϊκής εφηµερίδας, κατά την οποίαν: ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ, 17.11.1932. Την πρωίαν της χθες κατέπλευσεν εις τον λιµένα του Πειραιώς το ιταλικόν ατµόπλοιον «Πράγα» εις το οποίον επέβαινεν ο Λέων Τρότσκυ, µεταβαίνων εκ Κωνσταντινουπόλεως εις Νεάπολιν… Εις όλας τας αποπείρας των δηµοσιογράφων όπως τον πλησιάσουν, ο Τρότσκυ, ο οποίος σηµειωτέον ταξιδεύει µε τουρκικόν διαβατήριον υπό το ψευδώνυµον Λέων Σεντώφ, αντέταξεν επίµονον άρνησιν… Μόνον ολίγον µ.µ. η κ. Τρότσκυ εξήλθε και συνοδευοµένη υπό δύο αστυνοµικών … επεσκέφθη την Ακρόπολιν. [...].Είναι προφανές ότι ο Λ. Τρότσκι δεν εξήλθεν του ατµοπλοίου διά τον «φόβον των Ιουδαίων», οι οποίοι εν προκειµένω ήσαν οι Ελληνες κοµµουνιστές, οι οποίοι ώµνυον εις το όνοµα του Στάλιν.

Τελικά ο Τρότσκι δεν απέφυγε τον βίαιο θάνατο από πράκτορα του Στάλιν στο Μεξικό, χώρα που του είχε παραχωρήσει πολιτικό άσυλο.

ΑΝΤΩΝΗΣ Ν. ΒΕΝΕΤΗΣ

Μοναστηράκι ∆ωρίδος

======================

5.-Ο Κίμων ο Αθηναίος, η προεκλογική περίοδος και ο Τσώρτσιλ

« Η επίκριση όλων των ενεργειών της Κυβέρνησης είναι έντονη και αδιάκοπη.

Αυτό το επικριτικό πνεύμα δεν πηγάζει μόνο από ένα υγιές ενδιαφέρον για το κοινό καλό. Πρόκειται για μια συνεχή προσπάθεια να εξωθηθεί το ήδη επιρρεπές στην αλλαγή των πολιτικών ηγετών του κοινού να απαιτήσει την αποχώρηση των κατεχόντων την εξουσία και την άνοδο σε αυτήν της αντιπολίτευσης… Η οξύτατη κριτική προσώπων και πράξεων είναι συνηθέστατη.

Οι εφημερίδες παραχωρούν τις στήλες τους στου οργίλους αντιφρονούντες για δηλητηριώδεις επιθέσεις κατά πολιτικών αντιπάλων.»

Είναι εμφανές ότι το παραπάνω κείμενο ταιριάζει «γάντι» κατά την τρέχουσα προεκλογική περίοδο, εις την οποίαν κυριαρχεί η πάντοτε παρούσα πόλωση, με ακατανίκητη πρωταγωνίστρια την… αυτοαποκαλούμενη… «προοδευτική» παράταξη, με στοιχεία μάλιστα life style…

Το παραπάνω κείμενο που έχω παραθέσει είναι ενσωματωμένο σε ευρύτερο κείμενο δημοσιευθέν στο μηνιαίο περιοδικό ΙΣΤΟΡΙΑ, τεύχος Σεπτ. 2004, που φέρει τις υπογραφές της Χριστίνας και του Ιωσήφ Κασσεσιάν που το αλίευσαν από την αμερικανική επιθεώρηση «Haper’s Magazine» του Μαΐου του… 1881!

Είναι προφανές ότι η αντίληψη που διέκρινε τους Έλληνες πολιτικούς του 19ου αιώνα εξακολουθεί, εν πολλοίς, να διακρίνει τους πολιτικούς του 21ου αιώνα…

Έτσι η οξύτητα και οι προσωπικές επιθέσεις, ο διχαστικός και τοξικός λόγος, η δομική αντιπολίτευση, είναι όχι μόνο περιττά αλλά πλήττουν τη σταθερότητα της χώρας και ευνοούν την αποσταθεροποίηση αυτής, δηλητηριάζουν την κοινωνία και κλονίζουν τη συνοχή της.

Ας ανατρέξει ο πολιτικός κόσμος στον αθάνατο Πλούταρχο, οποίος στη βιογραφία του Αθηναίου πολιτικού Κίμωνος (+450 π.Χ.) περιγράφει το πλαίσιο εις το οποίο πρέπει να κινούνται οι πολιτικοί.

«Έτσι τότε οι διαφορές ήταν μόνο πολιτικές, και μετριασμένοι οι θυμοί, και εύκολα υποχωρούσαν μπροστά στο κοινό συμφέρον, και η φιλοδοξία που κυριαρχούσε ανάμεσα σε όλα τα άλλα πάθη, υποχωρούσε στους δύσκολους για την πόλη καιρούς».

Και η εκάστοτε αξιωματική αντιπολίτευση ας έχει υπ’ όψη το λεχθέν από τον Ουΐνστον Τσώρτσιλ:

«Η δημοκρατία δεν ευνοεί την αδιάκοπη παραμονή ενός κόμματος στην εξουσία».

Αντώνης Ν. Βενέτης,

Μοναστηράκι Δωρίδος

==================

6.-Ο Σάμουελ Χάου και η κόρη του Ιουλία

Ο μέγιστος Αμερικανός φιλέλληνας, γιατρός Σάμουελ Χάου, επισκέφθηκε δύο φορές την επαναστατημένη Ελλάδα, το 1824 και την Κρήτη κατά την τριετή επική της εξέγερση κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, (1866-1869). Στην τελευταία του αυτή επίσκεψη, το 1866, είχε ως συνεργάτη και διερμηνέα τον διδάκτορα της Φιλοσοφικής Σχολής   του  Πανεπιστημίου Αθηνών και αρχισυντάκτη της   αθηναϊκής εφημερίδας   «ΕΘΝΟΦΥΛΑΞ»,   Μιχαήλ   Αναγνωστόπουλο,   (1837-1906), από το χωριό Πάπιγκο Ζαγορίου.Ο   γιατρός   Σάμουελ   Χάου,   προσεκάλεσε   στην   Αμερική   τον   Μιχαήλ Αναγνωστόπουλο, όπου επέστρεψαν μαζί το 1867. Το 1870 ο Μιχαήλ Αναγνωστόπουλος ή Ανάγνος επί το αμερικανικώτερο, παντρεύτηκε την κόρη του Σάμουελ Χάου, Ιουλία (+1886).Μετά τον θάνατο του πεθερού του το 1876, ο Μιχάλης (Μάϊκλ) Ανάγνος ανέλαβε την διεύθυνση της διασημότερης Σχολής Τυφλών, γνωστήν ως Ινστιτούτο   Πέρκινς,   η   οποία   εξακολουθεί   να   λειτουργεί   αδιαλείπτως μέχρι σήμερα, την οποία είχε ιδρύσει στη Μασσαχουσέτη ο αείμνηστος πεθερός του. ΄Ετσι ο Ηπειρώτης Μιχαήλ Αναγνωστόπουλος ήταν ο πρώτος δάσκαλος της   περιώνυμης   τυφλής   και   κωφάλαλης   Ελεν   Κέλερ,   (1880-1968), πασίγνωστης   συγγραφέως   και   ακτιβίστριας,   η   οποία   εξέμαθε   την αρχαία ελληνική γλώσσα, για την οποία είπε: «Αν είναι αλήθεια ότι το βιολί είναι το τελειότερο μουσικό όργανο, τότε τα ελληνικά  είναι το βιολί της σκέψης». Το 1890 ο Μιχαήλ Αναγνωστόπουλος επεσκέφθη την Ελλάδα, εγένετο δεκτός   από   την   βασίλισσα   Ολγα   και   κατά   την   εφημερίδα   «ΝΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙΣ»,   της   15-3-1890,   προκάλεσε   με   τη   διάλεξή   του   στον «Παρνασσό»,  βαθείας εντυπώσεις».Αλλά κυρίως και προεχόντως σας γράφω για την αγαπημένη σύζυγο του Μιχαήλ   Αναγνωστόπουλου, η οποία εκτός από ένθερμη φιλελληνίδα, υπήρξε και διακεκριμένη ποιήτρια.

Ετσι ξεφυλλίζοντας στην Παπαχαραλάμπειο Βιβλιοθήκη της Ναυπάκτου την   ίδια   ως   άνω   εφημερίδα, βρήκα   μια   είδηση,   αναφερόμενη   στην Ιουλία Χάου-Ανάγνου, κατά την οποία:

ΝΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙΣ, 17-7-1884. Εκ Βοστώνης της   Αμερικής ελάβομεν πρότινος, τόμον εξ εβδομήκοντα πέντε ποιημάτων της μουσοτραφούς Ιουλίας Ανάγνου, φέροντα επιγραφήν  «Αι πλανήτιδες χορδαί».

Η κυρία Ανάγνου   είναι   η   πρωτότοκος   θυγάτηρ   του   πρώτου   των Αμερικανών φιλελλήνων,   Σάμουελ   Χάου,   όστις   διετήρησεν   από των   πρώτων της νεότητός του ημερών άσβεστον το πυρ της προς την Ελλάδα λατρείας του,  μέχρι τέλους του βίου του, ότε εξέδιδε και εφημερίδα εν Βοστώνη φέρουσα  το   σεπτόν   όνομα   «Κρήτη»,   (…….)   Ιδού   μεθ΄οποίας αληθώς γυναικείας   περιπαθείας   αρχίζει   το   πρώτον   των   ποιημάτων   της επιγραφόμενον «Ελλάς».«Ώ! Μη λέγε ότι η Ελλάς εβυθίσθη εν τω ωκεανώ και δεν άφησεν ειμή αφρόν επί του ατέρμονος Πόντου. Οχι! Ακόμη  ζει εν κάλλει, ρώμη και πίστει.Ακόμη η Ελλάς αναπνέει παντού, όπου τα ελεύθερα τέκνα της υπάρχουν», (…..)

Ευχαριστώ

Αντώνης Ν. Βενέτης,

Μοναστηράκι Δωρίδος

=======================