"Ο λόγος ο εφήμερος βαστά μόνο μια μέρα
το άρωμά του όμως κρατεί και νύχτα και ημέρα"
Στ.Γ.Κ., Νοε. 2010

Για τα πενήντα μεταπολιτευτικά χρόνια (1974-2024) (Χ.ν., 12-3-24)

 

 

 

 

 

ΔΕΥΤΕΡΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ

Για τα πενήντα μεταπολιτευτικά χρόνια (1974-2024)

 

ΟΤΑΝ μιλάμε για Μεταπολίτευση, περισσότερο εννοούμε την μετά το χουντικό πραξικόπημα (δικτατορία 1967-1974), αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα, το τίμημα της οποίας υπήρξε ακριβό σε αίμα και απώλειες: με την πτώση της χούντας (1974) που επήλθε με την πραξικοπηματική κατά του Μακαρίου επέμβαση στην Κύπρο (1974), προκλήθηκε η εισβολή των Τούρκων (Αττίλας Ι και ΙΙ) και η έκτοτε Κατοχή του 40% της μεγαλονήσου.

 

Η ΕΓΚΑΘΙΔΡΥΣΗ -με δημοψήφισμα (1975)- της προεδρευομένης δημοκρατίας στην Ελλάδα από τον Κωνσταντινο Καραμανλή (ΝΔ) παραμένει ακλόνητη. Παρά τις μεγάλες αναταράξεις που ακολούθησαν -οξύτατες ελληνοτουρκικές σχέσεις, σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις (1981, ΠΑΣΟΚ), ασυλλόγιστη διαχείριση των κονδυλίων της ΕΕ, παρατεταμένη οικονομική κρίση (2009-2019), ακραία αμφισβήτηση του πολιτικού συστήματος, “πρώτη φορά” αριστερά (ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, 2015), παγκόσμια επιδημία (2019), κλιματικής αλλαγής τραγικές συνέπειες, πόλεμοι (Ουκρανία, Παλαιστίνη), παγκόσμια αστάθεια κ.ά- η δημοκρατία μας αντέχει.

 

ΔΟΚΙΜΑΣΤΗΚΑΝ στη διακυβέρνηση της χώρας όλες οι ιδεολογικοπολιτικές εκφάνσεις: δεξιά (ΝΔ), κεντροαριστερά (ΠΑΣΟΚ), συγκυβερνήσεις, αριστερά (ΣΥΡΙΖΑ), κεντροδεξιά κ.λπ.) Βέβαια, οι “μουδιασμένοι” νέοι ψηφοφόροι τηρούν σήμερα μια απόσταση (αποχή) από το πολιτικό “γίγνεσθαι” -κάτι που ενέχει κινδύνους για τους δημοκρατικούς θεσμούς: ο σημερινός ενεργός πολίτης δεν έζησε ούτε δικτατορία ούτε τα πρώτα αγωνιώδη χρόνια της Μεταπολίτευσης. Γι αυτό και, όπως τραγουδούσε ο Georges Moustaki, πιστεύει πως “Rien n’ a change, et pourtant tout est different” (=Τίποτε δεν άλλαξε, κι ας είναι όλα διαφορετικά! Πλην αυτού, το άγχος της επιβίωσης είναι εμφανές…

 

ΚΑΙ ΤΙ δεν είδαμε στα 50 χρόνια που πέρασαν: επί Κωνσταντίνου Καραμανλή (1907-1998) έγινε πολιτειακό δημοψήφισμα (1975), πρωτοεμφανίστηκε η εγκληματική δολοφονική οργάνωση “17Ν”, νομιμοποιήθηκε το ΚΚΕ, καθιερώθηκε η δημοτική γλώσσα, άλλαξε το δίκαιο, μπήκαμε στην ΕΕ (τότε ΕΟΚ), σταθεροποιήθηκε η δημοκρατία και η οικονομία… Επί ΠΑΣΟΚ (1981) του Ανδρέα Παπανδρέου (1919-1996) έγινε άνοιγμα στην αριστερά, επιβλήθηκε η “συμφιλίωση” (Βαφειάδης-Τσακαλώτος), διευρύνθηκε η κοινωνική βάση πρόσβασης στη δημόσια εκπαίδευση, καθιερώθηκε το μονοτονικό, άλλαξε το αστικό και οικογενειακό δίκαιο, δημιουργήθηκε το ΕΣΥ, ενσωματώθηκε η αριστερή ιδεολογία που παραμένει έως σήμερα κυρίαρχη.

Και συνεβη το εξής παράδοξο: ενώ η μεταπολίτευση πραγματοποιήθηκε από τον Κ. Καραμανλή (1974-1980), την καρπώθηκε “λαϊκίστικα” ο Α. Παπανδρέου του οποίου το κόμμα έμεινε στο πολιτικό προσκήνιο περίπου 20 χρόνια!

 

ΟΙ ΑΣΤΟΧΕΣ πολιτικές των επιγόνων των δυο σημαντικότερων μεταπολιτευτικών ηγετών απογοήτευσαν βαθιά τις μετέπειτα γενιές (κρίσεις): η κομματικοποίηση των πάντων, η αλόγιστη διασπάθιση του δημοσίου χρήματος και εκείνου της ΕΕ, η οικονομική κρίση, η απύθμενη διαφθορά, η έξαρση της β ί α ς σε όλα τα επίπεδα στις μέρες μας, αποτελούν φαινομενα άκρως ανησυχητικά για το μέλλον της χώρας.

 

… ΜΕΤΑ 50 χρόνια, η λέξη μεταπολίτευση ξεθωριάζει… Σήμερα, η ολοένα επεκτεινόμενη τεχνογνωσία και η ψηφιοποίηση της ζωής μας, αποβλέπουν μεν φαινομενικά στη βελτίωσή της, ουσιαστικά όμως, στην υπόταξή μας. Η “τεχνητή νοημοσύνη” (AI) που εισβάλλει παντού, ήδη επηρεάζει εκλογείς, εκλογές (fakenews, deepfakes) και συστήματα διακυβέρνησης. Όμως, δεν είναι ικανή να λύσει το οξύ δημογραφικό πρόβλημα που πλήττει την Ελλάδα, ούτε και το μεταναστευτικό… Όμως, στα χέρια -και το μυαλό μας- εναπόκειται η διαφύλαξη της δημοκρατίας μας από δυστοπικά σενάρια του μέλλοντος. (Στ.Γ.Κ., Μάρτης, 2024)

 


Σχολιάστε