Και όπως πάντα, Μπρεχτ!
Posted on 25 Φεβ, 2024 in Ποιηση | 0 comments
BRECHT BERTOLD (1898-1956)/Μπέρτολντ Μπρεχτ (ΧΩΡΙΣ ΣΧΟΛΙΑ)
Ύμνος στο Θεό
1
“Βαθιά στις σκοτεινές κοιλάδες πεθαίνουνε οι πεινασμένοι.
Αλλά εσύ τους δείχνεις το ψωμί και τους αφήνεις να πεθαίνουν.
Εσύ έχεις θρονιαστεί αιώνιος κι αόρατος
κι αστράφτεις ανελέητος πάνω απ’ το αιώνιο Σχέδιό σου.
2
Άφησες να πεθάνουνε οι νέοι κι οι χαροκόποι
μα αυτούς που θέλουν να πεθάνουν, δεν τους άφησες.
Πολλοί από κείνους που τώρα έχουνε σαπίσει
πιστεύανε σε σένα και πεθάναν γεμάτοι εμπιστοσύνη.
3
Άφησες τους φτωχούς φτωχοί να μείνουνε χρόνια και χρόνια
γιατί ήτανε οι πόθοι τους πιο όμορφοι απ’ τον Παράδεισό σου.
Πεθάνανε, αλίμονο, πριν δουν το φως σου
πεθάνανε μακάριοι, όμως- και σαπίσαν παρευθύς.
4
Λένε πολλοί πως δεν υπάρχεις και τόσο το καλύτερο.
Μα πώς μπορεί να μην υπάρχει α υ τ ό που μπορεί έ τ σ ι
να ξεγελά;
Αφού τόσοι και τόσοι ζούνε από σένα και δεν μπορούν
χωρίς εσένα να πεθάνουν-
πες μου, τι σημασία έχει -τ’ ότι δεν υπάρχεις;”
(Bertolt Brecht, Ποιήματα, μετάφρ. Μ. Πλωρίτη, έκδ. ΘΕΜΕΛΙΟ, σελ.11, 1983)
========================
1.-Εγκώμιο στη μάθηση
Μάθαινε και τ’ απλούστερα!
Γι’ αυτούς
που ο καιρός τους ήρθε
ποτέ δεν είναι πολύ αργά!
Μάθαινε το αβγ, δε σε φτάνει, μα συ
να το μαθαίνεις! Μη σου κακοφανεί!
Ξεκίνα! Πρέπει όλα να τα ξέρεις!
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.
Μάθαινε, άνθρωπε στο άσυλο!
Μάθαινε, άνθρωπε στη φυλακή!
Μάθαινε, γυναίκα στην κουζίνα!
Μάθαινε, εξηντάχρονε!
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.
Ψάξε για σχολείο, άστεγε!
Προμηθεύσου γνώση, παγωμένε!
Πεινασμένε, άρπαξε το βιβλίο: είν’ ένα όπλο.
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.
Μην ντρέπεσαι να ρωτήσεις, Σύντροφε!
Μην αφεθείς να πείθεσαι
μάθε να βλέπεις συ ο ίδιος!
Ό,τι δεν ξέρεις ο ίδιος
καθόλου δεν το ξέρεις.
Έλεγξε το λογαριασμό
εσύ Θα τον πληρώσεις.
Ψάξε με τα δάχτυλα κάθε σημάδι
Ρώτα: πώς βρέθηκε αυτό εδώ.
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.
2.-Aκουσα πως τίποτα δε θέλετε να μάθετε
Aκουσα πως τίποτα δε θέλετε να μάθετε.
Απ’ αυτό βγάζω το συμπέρασμα πως είσαστε εκατομμυριούχοι.
Το μέλλον σας είναι σιγουρεμένο – το βλέπετε
μπροστά σας σ’ άπλετο φως. Φρόντισαν
οι γονείς σας για να μη σκοντάψουνε τα πόδια σας
σε πέτρα.. Γι’ αυτό τίποτα δε χρειάζεται
να μάθεις. Έτσι όπως είσαι
εσύ μπορείς να μείνεις.
Κι έτσι κι υπάρχουνε ακόμα δυσκολίες, μιας κι οι καιροί
όπως έχω ακούσει είναι ανασφαλείς,
τους ηγέτες σου έχεις, που σου λένε ακριβώς
τι έχεις να κάνεις για να πας καλά.
Έχουνε μαθητέψει πλάι σε κείνους
που ξέρουν τις αλήθειες που ισχύουνε
για όλους τους καιρούς
μα και τις συνταγές που πάντα βοηθάνε.
Μιας και για σένα γίνονται τόσο πολλά
δε χρειάζεται ούτε δαχτυλάκι να κουνήσεις.
Βέβαια, αν τα πράματα ήταν διαφορετικά
Η μάθηση θα ‘τανε υποχρέωσή σου.
3.-Αυτό θέλω να τους πω
Αναρωτιέμαι: γιατί να συζητάω μαζί τους;
ψωνίζουνε τη γνώση για να την πουλήσουν.
θέλουν να μάθουνε πού υπάρχει γνώση φτηνή
που να μπορούνε ακριβά να την πουλήσουν. Γιατί
να ενδιαφερθούνε να γνωρίσουν ό,τι
ενάντια στην αγοραπωλησία μιλάει;
4.-Θέλουνε να νικήσουν.
Στη νίκη ενάντια τίποτα δε θέλουνε να ξέρουν.
Δε Θέλουνε άλλοι να τους καταπιέζουν,
Θέλουνε να καταπιέζουνε οι ίδιοι.
Δε θέλουνε την πρόοδο.
Θέλουνε την υπεροχή.
Πειθαρχούνε σ’ όποιον
τους υπόσχεται πως θα μπορούνε να διατάζουν.
Θυσιάζονται
για να μπορέσει να μείνει όρθιος ο βωμός της θυσίας.
Τι να τους πω, σκέφτηκα. Αυτό
θέλω να τους πω, αποφάσισα.
==================================
1.-ΣE ΣKOTEINOYΣ KAIPOYΣ
“Δε θα λένε: Tον καιρό που η βελανιδιά τα κλαδιά της
ανεμοσάλευε.
Θα λένε: Tον καιρό που ο μπογιατζής τσάκιζε τους εργάτες.
Δε θα λένε: Tον καιρό που το παιδί πετούσε βότσαλα πλατιά στου
ποταμού το ρέμα.
Θα λένε: Tον καιρό που ετοιμάζονταν οι μεγάλοι πόλεμοι.
Δε θα λένε: Tον καιρό που μπήκε στην κάμαρα η γυναίκα.
Θα λένε: Tον καιρό που οι μεγάλες δυνάμεις συμμαχούσαν
ενάντια στους εργάτες.
Mα δε θα λένε: Ήτανε σκοτεινοί καιροί.
Θα λένε: Γιατί σωπαίναν οι ποιητές τους;”
(1937)
2.-ΥΜΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗΣ
“Το άδικο βαδίζει σήμερα με σταθερό βήμα.
Οι καταπιεστές προετοιμάζουν τα επόμενα δέκα χιλιάδες χρόνια.
Η βία διαβεβαιώνει: έτσι όπως είναι η κατάσταση, έτσι θα μείνει.
Καμιά φωνή δεν ακούγεται, πέρα από τη φωνή του εξουσιαστή.
Και στις αγορές φωνάζει η εκμετάλλευση: τώρα μόλις αρχίζω.
Αλλά πολλοί από τους καταπιεζόμενους λένε τώρα:
Αυτό που εμείς θέλουμε δεν θα γίνει ποτέ.
Εσύ που ακόμα ζεις, μην πεις: ποτέ!
Το σίγουρο δεν είναι σίγουρο.
Έτσι όπως είναι η κατάσταση δεν θα μείνει.
Αν μιλήσουν οι εξουσιαστές
θα μιλήσουν οι εξουσιαζόμενοι.
Ποιος τολμά να πει: ποτέ;
Από ποιόν εξαρτάται αν η καταπίεση μένει; Από εμάς.
Από ποιόν εξαρτάται αν θα τσακιστεί; Επίσης από εμάς.
Εκείνος που έπεσε, στέκεται πάλι όρθιος.
Εκείνος που έχασε, παλεύει!
Εκείνος που συνειδητοποίησε τη θέση του, πως τον κρατάς τώρα;
Επειδή οι σημερινοί νικημένοι είναι οι αυριανοί νικητές
Και από το πότε θα γίνει: Σήμερα κιόλας!”
3.- Ενάντια στους αντικειμενικούς
«Όταν αυτοί που αγωνίζονται ενάντια στο Άδικο
δείχνουν τα πληγωμένα τους πρόσωπα
είναι η ανυπομονησία εκείνων που ήταν ασφαλείς
μεγάλη.
Γιατί παραπονιέστε, ρωτάνε
παλέψατε το άδικο! τώρα
αυτό σας νίκησε: σωπάστε λοιπόν!
Όποιος αγωνίζετε, λένε, πρέπει να ξέρει να χάνει
Όποιος ψάχνει τον καυγά, μπαίνει σε κίνδυνο.
Όποιος συμπεριφέρεται βίαια
δεν μπορεί να κατηγορεί τη βία.
Αχ, φίλοι, που είστε ασφαλείς
γιατί τόσο εχθρικοί; Εμείς είμαστε
οι εχθροί σας, που είμαστε οι εχθροί του Άδικου;
Αν οι αγωνιστές εναντίον στο Άδικο νικηθούν
το άδικο πράγματι δεν έχει δίκαιο!
Οι ήττες μας δεν αποδυκνείουν
τίποτα παραπάνω από το ότι
είμαστε λίγοι
αυτοί που παλεύουν ενάντια στο Κακό
και από τους θεατές περιμένουμε
τουλάχιστον να ντρέπονται.»