"Ο λόγος ο εφήμερος βαστά μόνο μια μέρα
το άρωμά του όμως κρατεί και νύχτα και ημέρα"
Στ.Γ.Κ., Νοε. 2010

Εγραψαν για “Τα Παιδοπολίτικα-Από την απώλεια στην καταλλαγή” (Στ.Γ. Κλώρης, Χανιά, 2003) ΛΕΥΚΑΣ Περικλής

 

 

 

 

  • “Είναι αξιοπαύμαστο πώς μέσα από τις παιδοπόλεις βγήκαν τόσο σωστοί και φωτισμένοι άνθρωποι” (σύζυγος Λέυκα Περικλή, παιδοπολίτη-καθηγητή Ξ.Γ., συγγραφέα, 20-5-23

  • “Μόνο μια λέξη. Συγκλονιστικό!” (Λεύκας Πεικλής, 1935-) 20-5-23

Και πιο αναλυτικά ο ίδιος:

ΣΤ. Γ.ΚΛΩΡΗΣ, “Τα παιδοπολίτικα-Απ’ την απώλεια στην καταλλαγή”, Χανιά, 2023

 

Η Βάσω διάβασε μονορούφι το βιβλίο και μου είπε ότι είναι καταπληκτικό. Δεν είχα καμιά αμφιβολία γιατί τον Σταύρο τον ξέρω από άλλα δρώμενά του. Εχουμε μοιραστεί πολλές πικρόχολες μνήμες εκείνης της ταραχώδους εποχής ως παλιοί παιδοπολίτες, μνήμη ναι, λήθη όμως όχι, όπως λέει και κείνος.

Ο Σταύρος είχε πολύ πιο πικρές μνήμες και εμπειρίες. Ο πατέρας του σκοτώθηκε σε μάχη με τους αντάρτες σε ηληκία 35 ετών ενώ εκείνος ήταν μόλις 3 χρονών. Δεν πρόλαβε καν να τον γνωρίσει. Τον παππού του, πατέρα του Κυριάκου, τον συνέλαβαν, τον καταδίκασαν σε λαϊκό δικαστήριο, τον βασάνισαν ανελέητα και τον έσειραν δεμένο στο βουνό, καρφώνοντάς τον σε ένα δέντρο. Εκεί τον βρήκαν μετά από μέρες η μάνα του και η αδερφή της γιαγιάς του, μισοφαγωμένο από τους λύκους. Τη γιαγιά του με την κόρη της και άλους καναδυό τους έστησαν έτοιμοι να τις θερίσουν και ο Κυριάκος αρπάχτηκε στα χέρια της. Κάποιος τον λυπήθηκε και τον τράβηξε πριν από τη θεριστική βολή. Έχασε λοιπόν ο Σταύρος 5 συγγενικά, προσφιλή του πρόσωπα από τους «κόκκινους». Έζησε στο πετσί του τους αντάρτες όταν ήταν ακόμα παιδάκι και η ψυχούλα του δεν μπορύσε να κατανοήσει τι συμβαινει γύρω του. Όταν ρωτούσε τη μάνα του, εκείνη μόνον έκλαιγε.

Από τον υπότιτλο του βιβλίου καταλαβαίνουμε την πολύ σκληρή και δύσκολη διαδρομή που έπρεπε να κάνουν, ο Σταύρος και ο Κυριάκος, για να φτάσουν στην καταλλαγή. Πώς να ξεχάσει κανείς τις φρικιαστικές και τραγικές στιγμές που έζησαν με τον χαμό των αγαπημένων προσώπων; Πολύ δύσκολο. Και όμως έπρεπε. Έτσι ο μεν Κυριάκος στράφηκε στην Θρησκεία, αναζητώντας την καταλλαγή με την συγχώρεση, ο δε Σταύρος βρήκε το σθένος να συμβιβαστεί με το παρελθόν μετουσιώνοντας τον πόνο του σε δημιουργία.

Με σπαραγμό ψυχής η μάνα του ανέθεσε την επιβίωσή του στην Βασιλική Πρόνοια που έκανε τις πρώτες παιδοπόλεις, γιατί δεν μπορούσε να τον ζήσει. Έτσι βρέθηκε στον «Άγ. Δημήτριο» και μπήκε στον περίφημο «ιερό λόχο». Εκεί πήγαιναν όλα τα μικρά, νιάνιαρα τα λέγαμε εμείς οι μεγαλύτεροι. Ομαδάρχισσα ήταν η κυρία Μπαφατάκη. Μια αρχοντογυναίκα, που με την αμέριστη αγάπη της, την στοργή και την φροντίδα της αναπληρούσε επάξια την μάνα που ήταν μακριά ή χάθκε στον πόλεμο. Όταν είχαμε εκδηλώσεις και παρελάσεις στην παιδόπολη, ο ‘ιερό λόχος’ ήταν επικεφαλής και το χειροκρότημα έπεφτε βροχή.

Για μια αποτυχία στις εισαγωγικές ο Σταύρος κατέληξε στον ‘Άγ. Ανδρέα για να γίνει οικοδόμος. Εγώ, λόγω μεγάλης ηλικίας, κατέληξα στην ίδια παιδόπολη για να γίνω τσαγκάρης. Για καλή μας τύχη είχε εκεί παράρτημα γυμνασίου και βρεθήκαμε και οι δυο στον ‘Άγ. Δημήτριο, την παιδόπολη των γραμμάτων. Εκείνος κινδύνεψε να επαναπατριστεί και να χάσει τα πάντα για μια κοπάνα στο σχολείο. Τη γλίτωσε στο παρά πέντε μετά από δυναμική παρέμβαση του Στρατή, ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει, τον είχα κι εγώ καθηγητή και τον θαύμαζα. Ήταν ένας αξιολογότατος φιλόλογος. Εγώ κινδύνεψα δυο φορές να επαναπατριστώ, όπως αναφέρω στο βιβλίο μου ‘Σκόρπιες Μνήμες’.

Σε ερώτηση αριστερού συμπαιδοπολίτη του μετά από χρόνια, ο Σταύρος έκανε πως δεν άκουσε. Όταν όμως ξαναρώτησε για δεύτερη φορά, ‘εσύ από ποιά πλευρά ήσουν;’ Αστραψε και βρόντηξε. Του ανέφερε τις απώλειες που είχε από τους αριστερούς παραπέμποντάς τον σε αυτό που είπε ο Αναγνωστάκης. Το χρώμα του εμφυλίου είναι μαύρο. Ένα απέραντο μαύρο απ’ άκρησε άκρη’. Τι εννοείς πλευρά; Κοινή δεν ήταν η μοίρα μας μας στις παιδοπόλεις; Υπήρχαν ποτέ πλευρές ανάμεσά μας; Για μένα ούτε αριστερά ούτε δεξιά υπήρχε. Όλοι οι παιδοπολίτες ήμασταν μόνον απο μια πλευρά: αυτή του σπάταλου αίματος και του ατέλειωτου πένθους. Ήταν μια αποστομωτική απάντηση και ο άλλος δεν ξαναμίλησε.

Η γλώσσα που διατρέχει όλο το βιβλίο, απλή, κατανοητή και πλούσια σε λυρισμό, καταγράφει μόνον με στοιχεία και αλήθειες τα τραγικά γεγονότα του φοβερού εμφυλίου, που ζήσαμε όλοι μας εκείνη την εποχή. Κελαρίζει σαν γάργαρο νερό ποτίζοντας την πονεμένη μας ψυχή. (24-5-23)

 

Περικλής Λεύκας, συγγραφέας-εκπαιδευτικός Μ.Ε.

 


Σχολιάστε