Μερικά από τα αρνητικά των παιδοπόλεων (όπως τα έζησα εγώ!)
Posted on 8 Αυγ, 2020 in Κείμενα, Τα Παιδοπολίτικα | 0 comments
ΜΕΡΙΚΑ ΑΠΟ ΤΑ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΟΠΟΛΕΩΝ
Φυσικά και δεν ήταν όλα ειδυλλιακά στις παιδοπόλεις-ιδρύματα που σκοπό είχαν να επουλώσουν τις βασικές πληγές του ανταρτοπόλεμου.
Υπήρχαν και αρνητικές εικόνες στις Παιδοπόλεις. Δεν το αρνείται κι ο πιο καλόπιστος υπερασπιστής τους.
Μα και πώς να γινόταν αλλιώς, όταν αυτές-οι Παιδοπόλεις- συστάθηκαν ευθύς αμέσως μετά -ή και κατά τη διάρκεια- του λεγόμενου συμμοριτοπόλεμου;
Κι όμως, βρέθηκαν άνθρωποι από όλες τις παρατάξεις για να υποστηρίξουν και να στηρίξουν το εγχείρημα. Που δεν ήταν μόνο έργο της τότε Βασίλισσας, της Φρειδερίκης, αλλά μιας πλειάδας φωτισμένων συνεργατών της και φυσικά του ελληνικού λαού.
- Ένα αρνητικό ήταν ότι οι Παιδοπόλεις διακρίνονταν σε αρρένων και θηλέων. Έτσι η οικογενειακή θαλπωρή και συμβίωση δεν εδραιωνόταν, παρά αυτό που υπερίσχυε ήταν ο κατασκηνωτικός -για άλλους στρατιωτικός- τύπος διαπαιδαγώγησης ή η παραδοσιακή αντίληψη, τα κορίτσια μόνο για υφαντική, κεντητική, τα γόρια για αγροτικές ή άλλες “ανδρικές” ενασχολήσεις κ.λπ. Με πολλά συναισθηματικά κενά στη διαπαιδαγώγηση. Μόνο χάρη στην τομακτική θέληση των δασκάλων και των ομαδαρχών διαμορφώναμε τις προσωπικότητές μας.
- Δεύτερο αρνητικό στοιχείο ήταν ότι το προσωπικό, κατά μεγάλο μέρος, δεν ήταν εξειδικευμένο. Αλλά μέσα σε εκείνη την κοσμοχαλασιά, πού να βρεθεί το… εξειδικευμένο και ποιος το είχε σε μια κοινωνία ερείπιο; Έτσι, στην παλιά Παιδόπολη του «Αγ. Δημητρίου» υπήρχε ως δ/ντής στις αρχές της δεκαετίας του 1950 και μέχρι τα μέσα της ένας στρατιωτικός –Παπαδημητρίου ονομαζόμενος. Το ίδιο και στην Παιδόπολη του «Αγ. Ανδρέα» στη Ραφήνα, στην οποία υπήρχε ένας απόστρατος συνταγματάρχης -Γερμανος ονομαζόμενος. Αντίθετα σε άλλες υπήρχαν εκπαιδευτικοί (Καλλιόπη Μουστάκα, Άννα Στεφανίδου κ.λπ.), ή γεωπόνοι (Π. Τακίδης). Είχαμε και κάποιον ενωματάρχη στη Θεσσαλονίκη, ονόματι Ξανθό, που μόλις είχε τελειώσει το στρατιωτικό του ως έφεδρος αξιωματικός. Οι ομαδάρχισσες ήταν οι περισσότερες απόφοιτες του τότε εξαταξίου Γυμνασίου και ελάχιστες/οι της Παιδαγωγικής Ακαδημίας (Σοφία Κοπανίδου, Σοφία Πανίδου, Ν. Αμπατζιάδης κ.λπ.)
Όλοι τους όμως ήθελαν να μας βοηθήσουν με τον τρόπο τους.
- Τρίτο αρνητικό στοιχείο ήταν ο μη έλεγχος από καμιά αρχή των οικονομικών της Βασιλικής Πρόνοιας. Χαρακτηριστικό το δημοσίευμα της «Απογευματινής» (στα τέλη της δεκαετίας του 1950) που παρομοίαζε την Βασιλική Πρόνοια με «Γαργαντούα» που καταβρόχθιζε τεράστια ποσά ανεξέλεγκτα! Η εφημερίδα κατεσχέθη αμέσως και ο δ/ντής της Παπαγεωργίου-αν σωστά θυμάμαι το όνομα -μπήκε στη φυλακή για προσβολή του βασιλικού θεσμού! [Χαρακτηριστικό παράδειγμα της αδηφαγίας ορισμένων υπαλλήλων τους (λογιστών συνήθως) ήταν που έναν (Σίμογλου ονόματι) τον είχαμε ονομάσει με το παρατσούκλι «ο Χαλβαδούλης», επειδή μας είχε ταράξει στις φακές… μπλούμ, φασολάδα… μπλούμ, μακαρόνια… μπλουμ και φυσικά όλα αυτά με συνοδεία … χαλβά! (Όταν λέω «μπλουμ», εννοώ σούπα με πολύ νερό και ελάχιστες φακές ή φασόλια ή μακαρόνια, να… κολυμπούν μέσα!)
- Όσο για την πολυθρυλούμενη «θρησκευτικο-πατριωτική» προπαγάνδα, ναι, υπήρχαν τα Κατηχητικά σχολεία με τις αναγνώσεις ευαγγελικών περικοπών, υπήρχαν οι ΧΜΟ, υπήρχαν οι παρελάσεις, υπήρχε ο συγχρονισμένος βηματισμός, υπήρχαν οι Γυμναστικές Επιδείξεις, υπήρχε η διακίνηση (στην πόλη) της εφημεριδούλας του Αυγ. Καντιώτη «Σπίθα» κ.λπ. Αλλά, όλα αυτά συνέβαιναν σε όλα τα σχολεία, σε όλη την κοινωνία της Θεσσαλονίκης-σχολεία, οικογένειες. Όχι μόνο στις παιδοπόλεις. Ναι διαβάζαμε βιβλία της «Ζωής» («Ο Γυρισμός στη Γαλάζια Ελλάδα», «Φαβιόλα», “Ο Φίλος του Παιδιού”), βιβλία σαν τη «Μίμηση Χριστού», το περιοδικό «η Ζωή του Παιδιού» κ.ά., αλλά και κανείς δεν μας εμπόδιζε να διαβάσουμε Ν. Καζαντζάκη ή Μ. Λουντέμη, τους άλλους μεγάλους Έλληνες συγγραφείς, τις «Εικόνες» της Ελ. Βλάχου ή το «Μικρό Ήρωα», να ακούσουμε μουσική Θεοδωράκη, να διαβάσουμε Μαξίμ Γκόρκι, Τολστόι ή Πούσκιν.
- Η εφηβεία όλων μας ήταν πολύ δύσκολη: μεγαλωμένοι σε παιδοπόλεις αρρένων ή θηλέων, δεν είχαμε καμιά-ή πολύ σπάνια-ενημέρωση για το σώμα μας, τις ραγδαίες μεταμορφώσεις του, τις ορμές, το γυναικείο σώμα, τι είναι ο έρωτας και τι το σεξ, τι να αποφεύγουμε στα πορνεία. Ακούγαμε για “σύφιλη” και “βλενόρροια”, κυρίως στο σχολείο, αλλά κανένας γιατρός ή τέλος πάντων αρμόδιος δεν μας “άνοιγε τα μάτια”. Έτσι οι πιο πολλοί αποκτούσαμε … εμπειρία του “πράγματος” στα τυφλά, στα λαδάδικα ή αλλού.
- Εξάλλου, όπως το έχουμε κατ΄επανάληψη γράψει, στο βασικό περιοδικό της Βασιλικής Πρόνοιας «Η Παιδόπολις» (αργότερα, «Το σπίτι του Παιδιού») συνεργαζόντουσαν άρρηκτα η επονίτισσα ποιήτρια και δημιουργός μυθοπλασιών από την Ελληνική Μυθολογία παιδαγωγός Σοφία Μαυροειδή-Παπαδάκη, ο εικονογράφος Μ. Μποσταντζόγλου (Μοστ), αλλά και η Καλλιόπη Μουστάκα που διετέλεσε δ/ντρια σε κάποια Παιδόπολη.
Ναι, υπήρχαν και… αρνητικά! Αλλά τελικά κι αυτά μας βοήθησαν αφάνταστα στο να διαμορφώσουμε τη δική μας προσωπικότητα-οι περισσότεροι αυτοδημιούργητοι- έχοντας υπόψη και την άλλη πλευρά των πραγμάτων, ώστε βγαίνοντας από τις Παιδοπόλεις να είμαστε πιο ενημερωμένοι και ολοκληρωμένοι. (Στ.Γ.Κ.)
