[Στη φωτογραφία πάνω, ο κ. Τακίδης βρίσκεται ανάμεσα στις υπαρχηγούς της Παιδόπολης κυρίες Ζάρου και Ασημακοπούλου. Πίσω τους το προσωπικό (ομαδάρχες και ομαδάρχισσες)-Πάνω δεξιά η κα Σοφία Μπαφατάκη που ένα διάστημα στο μεταίχμιο του 1948-1950 την είχα ως ομαδάρχισσα. Στ.Γ.Κ.]

«AΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ» (Θεσσαλονίκη και Ωραιόκαστρο) (Συμπληρωματικά στα γραφέντα την 26-3-2012)

ΔΕΝ ΞΕΡΩ τι συμβαίνει μ΄εσάς, αλλά εμένα μου έρχονται πολύ συχνά στο μυαλό- σαν να αναδύονται σιγά σιγά στην επιφάνεια από τα βάθη της μνήμης- πολλά πρόσωπα από το παρελθόν. Ειδικά από την ταραγμένη παιδική ηλικία μας στις παιδοπόλεις, τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια.

ΠΙΘΑΝΟΝ, επειδή ήταν αυτά τα πρόσωπα που βλέπαμε νύχτα μέρα, ή πάλι επειδή αυτά μας επηρέασαν θέλοντας και μη στα πρώτα βήματά μας διαμορφώνοντας με τον τρόπο τους το χαρακτήρα και την προσωπικότητά μας:

-Στην Παιδόπολη του «Αγ. Δημητρίου», εκεί στην οδό 26^ης Οκτωβρίου, στην υποβαθμισμένη περιβαρδάρειο περιοχή της Θεσσαλονίκης που θύμιζε σκηνικά από τα διηγήματα του Καρόλου Ντίκενς, την αυλή των Θαυμάτων του Οθγκό ή το περιθώριο του σύγχρονού μας Τσαρλς Μπουκόφσκι, εκεί στα μέσα της δεκαετίας του ’50,  η οργάνωση στην Παιδόπολη ακολουθούσε περίπου μια στρατιωτική δομή:

Αρχηγός ο Παντελής Τακίδης (γεωπόνος;), υπαρχηγοί η κα Ασημακοπούλου και η κα Ζάρου, ακολουθούσαν οι ομαδάρχισσες και οι ομαδάρχες.

Από κοντά και οι βοηθοί που συνήθως ήταν τα μεγαλύτερα στην ηλικία παιδιά κάθε ομάδας.

Υπήρχε το βοηθητικό προσωπικό (ένας υποτυπώδης  σταθμός πρώτων βοηθιιών/αναρρωτήριο με μία ξανθιά νοσοκόμα), το προσωπικό των μαγειρείων και της ιματιοθήκης, ο θυρωρός και ο μεταφορέας με ένα τρίκυκλο χειροκίνητο μεγάλο καρότσι. Κάπου-κάπου ερχόταν και ένας κουρέας, αλλά κι ο φωτογράφος, ο Καρκανιάς.

(O κ.  Τακίδης, αριστερά ακουμπώντας στο κιγκλίδωμα-Ωραιόκαστρο. Από επίσκεψη της Βασίλισσας Φρειδερίκης στην Παιδόπολη)

-Από τον Παντελή Τακίδη, τον «αρχηγό» (έτσι λέγαμε τους δ/ντές των Παιδοόλεων) με την λίγο γαμψή μύτη, το άτακτο μαλλί και τη φαλάκρα, το κομψό λεπτό ύφος και το χαμόγελό του, οι μνήμες μου είναι πιο έντονες, τόσο στην κάτω Παιδόπολη του «Αγ. Δημητρίου»-στο Βαρδάρι στη Θεσσαλονίκη- όπου πήγα για να βγάλω το εξατάξιο Γυμνάσιο και έμεινα τρία χρόνια (1955-1958), όσο και στην ομώνυμη πάνω Παιδόπολη του Ωραιοκάστρου- όπου τελείωσα το Γυμνάσιο 1958-1961.

Ο κ. Τακίδης ήταν ένας άνθρωπος αγαπητός και αυστηρός ταυτόχρονα. Είχε ένα μικρό κοριτσάκι που είχε πρόβλημα στα μάτια του-απ’ ‘ο,τι θυμάμαι. Το έφερνε συχνά στην παιδόπολη.

Θυμάμαι ακόμη, από το τέλος κιόλας της Α’ Γυμνασίου για να συνεχίσει κάποιος στην επόμενη τάξη έπρεπε να βγάλει 17 ½ στο ενδεικτικό. Είχα κάνει την «ανταρσία»μου με άλλα παιδιά που είχαμε έλθει κι αυτά από την Παιδόπολη του Αγ. Ανδρέα και προοριζόμασταν για τις σχολές υπαξιωματικών! Η “ανταρσία” μας εκείνη (ανυπακοή στην προδιαγεγραμμένη μοίρα μας)  μπροστά στην κα Μελά και τον κ. Σαλίβερο, παρουσία και του κ. Τακίδη, ήταν καταλυτική για την όλη μετέπειτα ζωή μας.

Η κα Μελά, η προϊσταμένη της Βασιλικής Πρόνοιας, αφού άκουσε τα επιχειρήματά μου (ανέλαβα εγώ να μιλήσω για λογαριασμό όλων όσων είχαμε έλθει από τον “Άγ. Ανδρέα”),  τελικά μας… επέτρεψε να συνεχίσουμε το Γυμνάσιο, βγάζοντας όμως σε κάθε τάξη ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ 17 ½ . Κάτι που έγινε.

Το άλλο που θυμάμαι από τον κ. Τακίδη, όταν πια μεγάλα παιδιά κάναμε «σκασιοαρχείο», με μερικούς συμπαιδοπολίτες συμμαθητές,  («σβόμπα» το λέγαμε τότε) και πηγαίνοντας στον κινηματογράφο για να δούμε την περίφημη σαπουνόπερα της εποχής, το Peyton Place, πέσαμε πάνω στον κ. Γυμνασιάρχη-τον κ. Ταξιάρχη- που την επόμενη μέρα μας απέβαλε από το σχολείο!

Αποβολή από το σχολείο για Παιδοπολίτες σήμαινε διώξιμο από την Παιδόπολη! Ευτυχώς παρενέβησαν οι καθηγητές, επειδή ήμασταν πολύ καλοί μαθητές και δεν πραγματοποιήθηκε η απειλή του κ. Τακίδη.

Έτσι τελειώσαμε το σχολείο και τη θητεία μας στην Παιδόπολη Ωραιοκάστρου.

Τρίτη περίπτωση που τον θυμάμαι είναι όταν ένας πολύ αγαπητός μου φίλος, συμπαιδοπολίτης, βαριά ερωτοχτυπημένος με κάποια κοπέλα που έμενε στην Ιπποδρομίου στη Θεσσαλονίκη, έκανε απόπειρα αυτοκτονίας με πολλές ασπιρίνες! Ο κ. Τακίδης προσέφυγε σε μένα, γιατί γνώριζα το παιδί καλά, καθώς και τα στέκια μας. Τον ψάξαμε και τον βρήκαμε σε άθλια κατάσταση στο αλσύλλιο κοντά στη ΧΑΝΘ, με σχεδόν χαμένες τις αισθήσεις…

Τον κ. Τακίδη δεν τον ξαναείδαμε, μετά το 1961, χρονολογία εισόδου στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και “εξόδου” μας από τις Παιδοπόλεις…

(Από μια αυτοσχέδια, ερασιτεχνική παράσταση, εθνικού περιεχομένου, στην Παιδόπολη “Αγ. Δημήτριος” Θεσσαλονίκης. Ο Κρίτων είναι αριστερά-χαμεγελά και κλείνει το μάτι στην ιστορία! Αρχείο Στ.Γ.Κ.)

-Θυμάμαι την κα Ασημακοπούλου,υπαρχηγό, δυναμική και αυστηρή. Σε αντίθεση με  την άλλη υπαρχηγό την κα Ζάρου που ήταν γλυκιά και ήπια. Η παρέα μου, ή και μόνος πολλές φορές, συγκεντρώναμε μερικά χρήματα για να πάρουμε πότε το «Μικρό ήρωα», πότε τη «Φαντασία», πότε το «Ρομάντζο» ή το «Ντομινό» (με τα φωτορομάντζα του!)

Είχα αδυναμία στις καταπληκτικές «Εικόνες» της Ελ. Βλάχου: ένα πρωτοποριακό για τα ελληνικά δεδομένα της εποχής περιοδικό με εκπληκτικές φωτογραφίες, περίπου σε μίμηση του γαλλικού Paris Match!

To αγόραζα κρυφά-τό βαζα μέσα στην «Διάπλαση των Παίδων»-γιατί ήμασταν σε μια εφηβεία άγρια και κάθε φωτογραφία του έξω κόσμου, κυρίως των ηθοποιών, μας συγκλόνιζε. Είχε πολλές φωτογραφίες και σελίδες ιλουστρασιόν, επικαιρότητα και … φωτογραφίες με μαγιό. Οι «Εικόνες», εκεί στα τέλη του 1955 διακρίνονταν για την έμφαση που έδιναν στην πλούσια εικονογράφηση, ξεκινώντας από το εξώφυλλο που σχεδόν πάντοτε είχε μία ενιαία φωτογραφία σε τετραχρωμία, λιτή σε τίτλους ή λεζάντες. Ήμασταν προσκολλημένοι στον κινηματογράφο και οι φωτογραφίες των ηθοποιών-όπως οι ποδοσφαιρικές φάσεις για άλλους-ήταν ένα από τα χόμπι μας!  Όντας στην πρώιμη εφηβεία  αρεσκόμασταν με τις ηθοποιούς που είχαν ωραίες γάμπες ή μεγάλα προκλητικά στήθη. Οργίαζε η φαντασία μας. Μάζευα τα τεύχη των «Εικόνων» και τα έδενα σε τόμο (είχαμε μάθει βιβλιοδετική, έτσι ερασιτεχνικά)…

Μια μέρα η κα Ασημακοπούλου έκανε έφοδο, στο αναγνωστήριο, με… τσάκωσε να διαβάζω το περιοδικό. Φρύαξε. Ξεφύλλισε τον τόμο και οργισμένη μου τον στέρησε λέγοντας αναψοκοκκινισμένη κάτι για το περιοδικό «με τις άσεμνες εικόνες»! Μετά από μήνες, ίσως και χρόνο-αφού τις διάβασε καλά καλά και η ίδια, και απόλαυσε … «τις άσεμνες εικόνες», μου τις επέστρεψε! Νά ναι καλά…

-Η πιο γλυκιά φυσιογνωμία ήταν η ομαδάρχισσά μας, η κα Πανίδου Σοφία. Μόλις είχε τελειώσει την Παιδαγωγική Ακαδημία Φλωρίνης (τόπος καταγωγής της) και προσελήφθη στην παιδόπολη. Το νεαρό της ηλικίας της αλλά περισσότερο ο τρόπος που μας μιλούσε και το παντοτινό στα χείλη χαμόγελό της ήταν αφοπλιστικά… επιχειρήματα για να κάνουμε ό,τι μας έλεγε. Θα την θυμάμαι πάντα με ευγνωμοσύνη, γιατί σε μια πολύ δύσκολη φάση της ζωής μου που κόντευα να χάσω το παιχνίδι με τις σπουδές μου  στο Γυμνάσιο (το αναφέρω παραπάνω με τον κ. Τακίδη), με παρότρυνε και έκανα το μεγάλο άλμα, την «ανταρσία μου», και να αποφασίσω να τα παίξω κορώνα γράμματα με την εξάρχουσα των Κυριών των Τιμών, την κα Μελά. Είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία…

-Μια άλλη γλυκιά ανάμνηση υπήρξε η κα Σοφία Μπαφατάκη. Αποτελούσαμε την ομάδα των μικρών παιδιών από την “Αγία Ειρήνη” και πηγαίναμε στο δημοτικό σχολείο κάπου στον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό της Θεσσαλονίκης. Σίγουρα πρέπει να ήταν η Α’ και η Β’ Δημοτικού σε μια μονοκατοικία, με λασπώδεις δρόμους, κρύο και ελάχιστα βιβλία. Τα βράδια η κα Μπαφατάκη αρεσκότανε, λίγο πριν κοιμηθούμε, να μας διαβάζει μια παλιά ιστορία. Είχε το χάρισμα να αφηγείται “χορταστικά” τις ιστορίες της, ώσπου η κούραση της ημέρα να μας παραδώσει στον Μορφέα.

-Όσο για ην «νυχτερινή» μας την κα Αναστασία που ήθελε να τη λέμε «τρίτο Μάνα» καθώς και τους άνδρες ομαδάρχες-τον κ. Λαγκούρα, τον κ. Ξανθό, τον κ. Δεβλέτογλου, τον κ. Αμπατζιάδη κ.λπ. είναι άλλων σελίδων το ανάγνωσμα. Και πιο πολύ για τον κ. Σίμογλου, το λογιστή της Παιδόπολης, που τον αποκαλούσαμε και «Χαλβαδούλη»: όλα αυτά είναι ιστορίες τρυφερές ή πονεμένες, κάθε μια ξεχωριστή για τους ανθρώπινους χαρακτήρες που μας περιέβαλαν: άλλοι με τρυφερότητα και άλλοι με επιφυλακτικότητα ή και εχθρότητα. (Στ.Γ.Κ., 21-8-2018)