ΠΕΡΙ ΕΥΡΩΠHΣ ΚΑΙ ΣΥΝ-ΕΛΛΗΝΩΝ…

• «Ώ Σόλων, Σόλων, Έλληνες αεί παίδες εστε, γέρων δε Έλλην ουκ έστιν» (Πλάτων)(1)

ΟΙ ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ πολύ δυσάρεστες εξελίξεις, τόσο στο διπλωματικό πεδίο όσο και στο εσωτερικό της χώρας με το κλείσιμο των τραπεζών (capital contols), ανέδειξαν έναν πρωθυπουργό που, για άλλους αποδεικνύεται «δυναμικός», ενώ για τους περισσότερους ένα αμήχανο και άβουλο άτομο, άθυρμα  εσωκομματικών συγκρούσεων.

ΑΥΤΟ που αντιλαμβάνεται ο απλός πολίτης είναι ότι η «αριστερή» κυβέρνηση εξακολουθεί ιδεοληπτικά να εμμένει στις σωτηριολογικές …εμμονές της. Προσδοκά με μοχλό την Ελλάδα (δημοψήφισμα) να αλλάξει την πολιτική μιας ολόκληρης Ευρώπης, εν ανάγκη και με «σαμψώνεια» σύνδρομα!

ΑΛΛΑ, σε μια χώρα που βασιλεύουν, κατά τον Γ. Σεφέρη, «παράλληλοι μονόλογοι» και όχι ένας ουσιαστικός διάλογος, δεν θα’ πρεπε, έστω και λίγο πριν από μια εθνική καταστροφή, να συνερχόμαστε επιτρέποντας στη λογική να πρυτανεύσει; Μόνοι και «ανάδελφοι» στην Ευρώπη, απομονωμένοι πια εξαιτίας των αλλεπάλληλων πειραματικών  αποτυχιών μιας κομπορρήμονας κυβέρνησης, ποιες εναλλακτικές  μας απομένουν; Θα μπορέσουμε να αποφύγουμε το τόσο συζητημένο (και… αναμενόμενο από πολλούς τοκογλύφους) «αμετάκλητο ατύχημα», της εξόδου μας από την Ευρωζώνη και την Ε.Ε.; Και μάλιστα με ένα δημοψήφισμα αμφιβόλου νομιμότητας και διατύπωσης (αφού το ερώτημα δεν ισχύει, ως μη υπάρχον);

ΠΡΙΝ από την κρίσιμη επιλογή μας, είναι ανάγκη να αναστοχαστούμε ποιοι πραγματικά είμαστε και πού βρισκόμαστε σήμερα. Αλλά και πώς, ενεργώντας απερίσκεπτα ως ψηφοφόροι καταντήσαμε τις έννοιες κράτος και πατρίδα, με το να αποπέμψουμε –κατά τη μεταπολίτευση- το συλλογικό εγώ μας!

ΣΙΓΟΥΡΑ αληθεύει «το της πόλεως όλης ήθος ομοιούται τοις άρχουσιν», όπως μας λέει ο Ισοκράτης στο «Νικοκλέα» του. Έτσι, το κράτος (και τα κόμματα που το κυβερνούν) είναι  ίσως ο σημαντικότερος παραγωγός νοοτροπιών και αξιών και ήθους στους πολίτες του. Το δε αξιοπερίεργο είναι ότι το εκάστοτε κράτος, με το να κατασκευάζει την ελληνική ταυτότητα, δεν διστάζει αργότερα να την επικαλείται για να δικαιολογήσει τις ανορθολογικές πολιτικές του -όπως τώρα με το ανεπίκαιρο δημοψήφισμα. Λέει, «μα, αυτό είναι δημοκρατία», ή «αυτό θέλει ο λαός!», αποφεύγοντας έμμεσα να αναλάβει τις δικές του ευθύνες.

ΜΕΡΙΚΑ ενδεικτικά παραδείγματα εξαχρείωσης του ήθους μας είναι:

-Απεχθανόμαστε ή απαξιώνουμε τους δηµόσιους υπαλλήλους, αλλά όνειρο ζωής είναι να γίνουμε, εμείς ή τα παιδιά μας, ένας από αυτούς. Και οι πολιτικοί, μηδέ των «αριστερών» εξαιρουμένων, καλλιέργησαν-και καλλιεργούν- ένα τέτοιο «όνειρο» βολέματος, για ψηφοθηρικούς λόγους διορίζοντας ανάξιους ή μέτριους (2) σε καίριες θέσεις.

-Υπάρχει εσκεμμένη άγνοια σχετικά με τη φύση και τη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης, την ανάπτυξη θεσμών, τη σχέση ατόμων και θεσμών -κάτι που εξυπηρετεί υπέρμετρα τους πολιτικούς στα ρουσφέτια τους. Ο μέσος όρος διοικητικής γνώσης των πολιτών είναι μηδαμινός. Έτσι γινόμαστε υποχείρια των κομμάτων, αλλά και του κάθε βολεμένου και άσχετου κομματικού δημόσιου υπαλλήλου.

-«Αγαπούμε» τόσο πολύ την πατρίδα μας, ώστε με το πρώτο οικονομικό «κραχ» (οσφριζόμενοι κλείσιμο τραπεζών) φυγαδεύσαμε δισεκατομμύρια ευρώ σε ξένες τράπεζες καθιστώντας προβληματική τη ζωή των συμπολιτών μας: με ατέλειωτες ουρές εξαθλιωμένων έξω από τις τράπεζες κ.λπ.

ΕΤΣΙ, μια έξοδος της χώρας μας από την Ε.Ε., ειδικά αυτή τη βαρυφορτωμένη ιστορικά περίοδο με ένα κατ΄επίφαση δημοκρατικό «δημοψήφισμα», είναι ό,τι χειρότερο θα μπορούσε να μας συμβεί, ως χώρας ήδη χρεοκοπημένης. Εξάλλου, μέρες τώρα, η ρητορική του μίσους καλλιεργείται συστηματικά. Στον ορίζοντα ξαναπροβάλλει η φοβερή σολωμική διχόνοια «που βαστάει ένα σκήπτρο η δολερή…» (3), έτοιμη να μας χωρίσει σε «ευρωπαϊστές/αντευρωπαϊστές». Μα, η πορεία μας προς την Ευρώπη την «πατρίδα μας» (“Europe: my homeland”) δεν θα έπρεπε να ξεκινήσει από τη μετατροπή ενός κράτους-«μπάχαλο» σε κράτος ευνομίας και δικαίου; Επ’ αυτού δεν θα έπρεπε να είχαμε ένα πρώτο δημοψήφισμα, με βασικό ερώτημα τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις;

ΟΜΩΣ, μια ζωή ζούμε με μυθοπλασίες μη τολμώντας να προβούμε σε μια ειλικρινή αυτογνωσία. Μας αρέσουν οι στερεότυποι μύθοι, όταν δεν θέλουμε να αλλάξουμε τίποτε από τη ζωή μας.

ΣΤΟ πολυδιαβασμένο και με πολλές ανατυπώσεις βιβλίο του Νίκου Δήμου «Η δυστυχία του να είσαι Έλληνας» (1975), διαβάζουμε μερικούς τέτοιους εθνικούς μύθους (4), χαρακτηριστικούς της αβελτηρίας μας. (Οι αριθμοί μπροστά είναι του συγγραφέα, ενώ τα μέσα σε αγκύλες [] σχόλια, δικά μας):

71.-Είμαστε ένας λαός χωρίς πρόσωπο και χωρίς ταυτότητα. Όχι επειδή δεν έχουμε πρόσωπο, αλλά επειδή δεν τολμάμε να κοιταχτούμε στον καθρέπτη. Επειδή μας έκαναν να ντρεπόμαστε για το πραγματικό μας πρόσωπο. Τόσο που να φοβόμαστε να γνωρίσουμε τον εαυτό μας. Έτσι μάθαμε να παίζουμε διάφορους ρόλους:  τον «αρχαίο», τον «ευρωπαίο»… [Σκεφθείτε μόνο πόσοι από τους μεταπολιτευτικούς και τους νυν πολιτικούς μας αρχηγούς είχαν ποτέ το θάρρος να λογοδοτήσουν ή να ζητήσουν συγγνώμη!]

69.-Τελικά ποίοι είμαστε; Οι ευρωπαίοι της Ανατολής ή οι ανατολίτες της Ευρώπης; Οι αναπτυγμένοι του Νότου ή οι υποανάπτυκτοι του Βορρά; Οι κατ’ ευθείαν απόγονοι των Αχαιών ή η πανσπερμία της Βαβυλωνίας; [Όντας επί αιώνες μετέωροι ανάμεσα σε τρεις ηπείρους, θεωρούμε εαυτούς ως ένα προωθημένο «μπαλκόνι» της Ευρώπης για Αφρική και Ασία. Ποτέ δεν συνειδητοποιήσαμε την ιδιαιτερότητά μας. Αντίθετα, λέμε αυτοί- «οι Ευρωπαίοι», χωρίς να συμπεριλαμβάνουμε και τους εαυτούς μας! «Αυτοί» και «εμείς». Τώρα και πάντα. Γι αυτό και τα διχαστικά δημοψηφίσματα θα υπάρχουν, όσο είμαστε αντιφατικοί στο ποιοι είμαστε και τι θέλουμε]

61.-Όταν ένας Έλληνας μιλάει για την Ευρώπη, αποκλείει αυτόματα την Ελλάδα. Όταν ένας ξένος μιλάει για την Ευρώπη, δεν διανοούμαστε ότι μπορεί να μη περιλαμβάνει και την Ελλάδα. [Γι αυτό το λόγο πιστεύουμε ατυχώς πως μια έξοδος της χώρας από την Ευρώπη, δεν θα μας στοιχίσει τίποτε!]

ΜΙΛΑΜΕ για το λεγόμενο «ευρωπαϊκό κεκτημένο». Όμως, κάνουμε το παν για να το καταργήσουμε: είτε με το να μη προσαρμοζόμαστε σ΄ αυτό, είτε λακτίζοντάς το με άκαιρα και άστοχα δημοψηφίσματα. Η ταυτοποίησή μας με την έννοια Ευρώπη δεν θα επιτευχθεί παρά μόνο με βαθιές αλλαγές στη νοοτροπία μας. Όλες οι χώρες της Ε.Ε., πλην των βαλκανικών στις οποίες ανήκουμε, πέρασαν από πολλά και ποικίλα στάδια (φεουδαρχία, βασιλεία, θρησκευτικοί ή εθνικοί πόλεμοι, Αναγέννηση, Μεταρρύθμιση, βιομηχανική επανάσταση, παγκόσμιοι φονικοί πόλεμοι κ.ά.), μέχρι να αποκτήσουν μια «ελάχιστη» ευρωπαϊκή συνείδηση. Εμείς, όπως λέγεται, μετά την Τουρκοκρατία περάσαμε απλά από το άροτρο στο αυτοκίνητο χωρίς απολύτως καμιά αλλαγή στους εαυτούς μας. Έστω κι αν υποστηρίζουμε ότι αποτελούμε τη βάση του  «ευρωπαϊκού πολιτισμού». (3/7/15)

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

-(1) «Ω Σόλων, Σόλων, εσείς οι Έλληνες είσαστε πάντα παιδιά, και γέρος κανένας Έλληνας δεν είναι».[Πλάτων, Τιμαίος 22β]. Ο Σόιμπλε, με τα όσα ζει με τους Έλληνες πολιτικούς, ιδιαίτερα τον κ. Βαρουφάκη εκφράζεται λίγο διαφορετικά λέγοντας πως «Οι Έλληνες είναι όλο εκπλήξεις!», Ιουν. 2015)

-(2) «Οι μέτριοι είναι η ισχυρότερη κοινωνική ομάδα στην Ελλάδα. Ένα αδίστακτο κρεβάτι του Προκρούστη».(Γιάννης Τσαρούχης)

-(3)Διονύσιος Σολωμός, «Ύμνος εις την Ελευθερίαν», στροφή 144

-(4)  Ν. Δήμου,  «Η δυστυχία του να είσαι Έλληνας», Ίκαρος,  Αθήνα, 1975,  γ’ έκδοση)